Stedendriehoek
Het jaar 2023 van team archeologie van de gemeente Zutphen werd afgesloten met een bijzondere schenking. Leden van de familie Kelderman, de voormalige bakker in de Turfstraat, schonken in totaal elf zilveren munten uit een muntschat die in 1932 in de kelder van Turfstraat 4 werd gevonden. De munten vertellen een bijzonder verhaal over de oorlogsdreigingen rond 1580 in Zutphen.
De schatvondst werd al in 1932 gedaan tijdens het wegbreken van een oude, houtgestookte broodoven. Bakker Kelderman sr. wilde meer ruimte in de kelder en een moderne oven. Tijdens graafwerk stuitten de werklieden op een lap textiel met daarin ongeveer 25 zilveren munten. De Zutphensche Courant van 11 februari 1932 berichtte over de muntschat.
Leeuwendaalders en Philipsdaalders
De jongste munten waren Leeuwendaalders van Holland uit 1576 en een halve leeuwendaalder uit 1577. Verder waren er Philipsdaalders en halve Philipsdaalders uit de jaren 60 en 70 van de zestiende eeuw. De werklieden kregen er elk één en een twintigtal munten bleef in de familie. Daarvan zijn er nog achttien traceerbaar. Elf munten zijn dus nu geschonken aan de gemeente Zutphen.
De Schat van het Halvemaansmes
De munten vertellen het verhaal van de onzekere tijden rond 1580, midden in de Tachtigjarige Oorlog. Zutphen was in 1580 voor de tweede maal aan de zijde van de Nederlandse Opstand gekomen en de Spanjaarden dreigden de stad opnieuw met geweld in te nemen. Dat gebeurde uiteindelijk ook in 1583. In Turfstraat 4 woonde toen Helmich van Hekeren met zijn gezin. Wie verstopte de schat, wanneer en waarom? En waarom is de schat niet meer door de eigenaar opgegraven? De archeologen hebben naar antwoorden gezocht op die vragen in het boekwerk ‘De Schat van het Halvemaansmes’, dat deze week is verschenen. De munten zijn opgenomen in de collectie van het archeologisch depot en zullen vanaf medio april te bewonderen zijn in het Stedelijk Museum Zutphen in de Hof van Heeckeren.
‘De schat van het Halvemaansmes’ (Zutphense Archeologische Publicaties 165) is te koop bij de boekhandels in Zutphen voor €6,95.
Foto:
Nazaten van bakker Jan Kelderman – Jan Willemsen, Harm Kelderman en Jan Kelderman – overhandigen de elf munten van de muntschat aan Michel Groothedde, stadsarcheoloog op 9 november 2023. Het boek over de schatvondst is deze week verschenen. (Foto: Erfgoedcentrum Zutphen)
