Entertainment
Bioloog, televisiemaker en schrijver Midas Dekkers komt naar Zutphen om het spits af te bijten in wat een nieuwe literaire traditie moet worden: de Martinetlezing. Deze lezing, een initiatief van Stichting Zutphen Literair, is in het leven geroepen als eerbetoon aan de verlichtingsdenker Johannes Florentius Martinet (1729-1795).
Martinet was natuurkundig historicus, schrijver, pedagoog en theoloog. Zijn leven was nauw verbonden met Zutphen. Van 1775 tot 1795 was hij predikant in de Walburgiskerk. In de naar hem vernoemde Martinetkoepel schreef hij zijn wereldberoemde Katechismus der natuur. Dit werk, in vier delen verschenen in 1777-1779, maakte hem tot een van de meest gelezen schrijvers van de achttiende eeuw. Het werd vertaald in het Duits, Frans, Engels, Maleis en Japans. Behalve in de Martinetkoepel leeft zijn naam voort in de Martinetsingel.
Martinet goot zijn werk naar voorbeeld van Diderot en andere verlichtingsschrijvers in een literaire dialoogvorm. De Katechismus bevat 22 samenspraken tussen een leermeester en een leerling op hun wandelingen in en om Zutphen, waarin de schepping wordt behandeld. God, aldus Martinet, leerde men het best kennen door zijn werk, de natuur, te bestuderen. Het heelal, zeeën en rivieren, het menselijk lichaam, planten, vogels, schelpen, vissen, bomen en bossen, alles kwam aan bod.
Martinets bewondering voor de wereld was tegelijkertijd bewondering voor de almacht van God die een ideaal masterplan had weten te ontwerpen, waarin alles zijn nut had. De neus bevindt zich boven de mond opdat wij bijtijds bedorven eten kunnen herkennen. De luis is er voor luie mensen, opdat deze naarstig overgaan tot verzorging van hun lichaam. De motten straffen ons voor de dwaasheid van te grote overvloed aan kleding. Enzovoort.
Midas Dekkers mag een duizendpoot genoemd worden. Hij schreef ruim vijftig kinder- en jeugdboeken, 1250 columns voor het VARA-radioprogramma Vroege Vogels en VARA TV Magazine en een reeks non-fictieboeken over biologisch-wetenschappelijke thema’s, waarin hij zich een origineel denker betoont die met veel humor tegendraadse meningen verkondigt over controversiële en zware onderwerpen als bestialiteit, de dood en gezondheid.
De Martinetlezing wordt tweejaarlijks gehouden en wordt uitgesproken in de Walburgiskerk, de kerk waar Martinet op de kansel stond. De lezing zou dit voorjaar gehouden worden, maar vindt nu waarschijnlijk plaats in oktober, afhankelijk van wat de RIVM-maatregelen toestaan. Zodra de definitieve datum bekend is, wordt die vermeld op zutphenliterair.nl/martinetlezing en in de agenda.
Stichting Zutphen Literair wil de aandacht voor literatuur, het boek en het literaire erfgoed in Zutphen bevorderen. Binnenkort meer over andere initiatieven.
