Stedendriehoek
ZUTPHEN – Vrijwillig naar de gevangenis? Dat kan op zaterdag 21 april in de penitentiaire inrichting (PI) Achterhoek in Zutphen. De gevangenis houdt dan de jaarlijkse open dag.
Niemand zit graag in de gevangenis, weet Richard Jansen, teamleider beveiliging in PI Achterhoek. “Maar onze jaarlijkse open dag is altijd in trek. Mensen zijn erg nieuwsgierig om eens te zien wat zich allemaal afspeelt binnen de muren van een gevangenis.”
Het is voor het veertiende jaar op rij dat de bajes in Zutphen de deuren opent voor nieuwsgierigen. “Belangstellenden moeten zich wel vooraf aanmelden”, benadrukt Jansen. “Zonder aanmelding is een bezoek aan onze open dag niet mogelijk. Aanmelden kan tot uiterlijk zaterdag 7 april door een mail met een kopie van een geldig identiteitsbewijs te sturen naar pi.achterhoek@dji.minjus.nl. Vanwege de beheersbaarheid en veiligheid – we zijn immers gewoon in bedrijf – is er plek voor maximaal 240 bezoekers. De minimumleeftijd voor een bezoek tijdens de open dag is twaalf jaar; kinderen vanaf deze leeftijd zijn alleen welkom onder begeleiding van een volwassene.”
Teamleider beveiliging Richard Jansen is nauw betrokken geweest bij alle tot nu toe gehouden open dagen, als medeorganisator en als rondleider. “We vinden het als penitentiaire inrichting belangrijk om burgers te laten zien wat er bij ons gebeurt. Veel mensen hebben een onjuist beeld van de gevangenis. Een beeld dat is gebaseerd op de Amerikaanse gevangenisfilms of ze denken dat het hier een soort van hotel is. Beide indrukken zijn niet juist. Ik heb nog nooit meegemaakt dat een bezoeker na afloop van de open dag zei: ‘Het is hier inderdaad een hotel’. Gedetineerden zijn binnen de muren hun vrijheid kwijt. Alles wordt voor hun bepaald.”
De mensen die zich aanmelden voor de open dag, kunnen het nodige verwachten. Jansen: “Ze krijgen een rondleiding door het hele gebouw en krijgen daarbij zoveel mogelijk vertrekken te zien die een rol spelen in het dagelijks leven van een gedetineerde: de arbeidszaal, de sportvoorzieningen, het onderwijslokaal, de multifunctionele ruimte van de geestelijke verzorging, de bibliotheek en uiteraard een cel. We zullen uitleggen hoe een dag van een gedetineerde eruit ziet en welke inspanningen er tijdens detentie worden gedaan om de mensen die een straf uitzitten voor te bereiden op een geslaagde terugkeer in de maatschappij. En natuurlijk is er aandacht voor de controle en veiligheid die hier dagelijks een belangrijke rol speelt. Zo’n rondleiding duurt gauw twee uur, maar de ervaring leert dat bezoekers het enorm interessant vinden.”
Voor bezoekers is de open dag een indrukwekkende gebeurtenis en ook voor het dienstdoende gevangenispersoneel blijft het boeiend. “Personeel dat bij de open dag betrokken is, vindt het mooi om over hun werk te vertellen. Na afloop laten we bezoekers altijd een enquêteformulier invullen en dan krijg je reacties als: ‘Respect voor jullie zware werk’, ‘Wat knap om te investeren in zo’n moeilijke doelgroep’ en ‘Ik heb na mijn bezoek toch een hele andere kijk op de gevangenis gekregen’.”
