Stedendriehoek
Tijdens mijn vakantie in de Schotse Hooglanden deed ik onder meer Oban aan, de ‘Seafood Capital of Scotland’. Omdat het een lange reisdag was geweest en ik het centrum van het kustplaatsje snel had gezien, besloot ik na het diner (fish & chips natuurlijk!) naar de film te gaan. In Oban Phoenix Cinema draaide om 19.30 uur ‘A Plastic Ocean’. Het was een interessante documentaire, zo verzekerde het meisje achter de kassa me. Ik had geen idee wat me te wachten stond.
Het werd een bijzondere avond. In plaats van met reclame begon de film met een inleiding door een medewerkster van The Scottish Association for Marine Science. Ze vertelde enthousiast over de poëziewedstrijd die de organisatie onder Schotse scholieren had uitgeschreven rond het thema ‘plastic en de zee’. Van de 85 inzendingen waren er acht in de prijzen gevallen. Achtereenvolgens werden de winnende gedichten voorgelezen. Duidelijk was dat de prijswinnaars ‘A Plastic Ocean’ hadden gezien, want ze refereerden vrijwel allemaal aan beelden van de film waarvoor ik gekomen was. Vissen en vogels met hun maag vol plastic (van onderdelen van flesjes tot complete aanstekers), dolfijnen en zeehonden die verstrikt waren geraakt in plastic zakken en polyester touwen, stranden en eilanden bezaaid met kunststof afval… het ene fragment was nog schokkender dan het andere. Het is het trieste gevolg van de circa acht miljoen ton plastic die jaarlijks wereldwijd in zee wordt gedumpt. Rond 2025, zo wordt verwacht, is de verhouding één ton plastic op drie ton vis. En als er niets verandert, zit er in 2050 zelfs meer plastic in de oceaan dan vis. Al die troep is niet alleen schadelijk voor het leven in zee – uiteindelijk maakt het ook de mens ziek, omdat het plastic via de voedselketen in ons eten terecht komt. Kunnen we nog wel veilig sushi eten? De boodschap van de film: de ‘plastic soep’ vormt een gevaar voor de planeet en vraagt om actie. Plasticdumping moet stoppen en de drijvende afvalberg moet weg. Inzameling, recycling en vervanging van plastic door alternatieven zijn noodzakelijk, net zoals gedragsverandering bij de consument.
Terug naar de poëziewedstrijd waarmee de filmavond in Oban begon. De mevrouw van The Scottish Association for Marine Science had het mooiste gedicht voor het laatst bewaard. Het was geschreven vanuit het perspectief van een plastic zak die door iemand in zee was gegooid. Ik kan het me niet meer letterlijk voor de geest halen, maar het tasje verzuchtte iets als: ‘I would have hoped with all my heart / that people had recycled me right from the start.’ Sindsdien ben ik me veel bewuster van de impact van plastic op onze planeet en streef ik zoveel mogelijk naar hergebruik.
