Stedendriehoek

Wandelen langs de IJssellinie

DEVENTER – Onlangs verscheen bij Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig de wandelgids ‘Lopen langs linies’. Deze gids voert de cultuurhistorisch geïnteresseerde wandelaar langs negen waterlinies van Nederland, waaronder de IJssellinie.

De angst voor het Rode Leger was in de naoorlogse jaren in West-Europa groot. Het leidde tot de oprichting van de Noord Atlantische Verdrags Organisatie in 1949. Ieder van de NAVO-lidstaten werd geacht een inspanning te leveren om een inval van de Russen te vertragen. Nederland koos voor een beproefd concept: de aanleg van een verdedigingslinie tussen Nijmegen en Kampen, met het idee om een 10 kilometer brede strook land onder water te laten lopen. Zo wilde men tijd winnen om vanuit Groot-Brittannië extra mankracht en materieel aan te voeren. 

Kabinet en legerleiding hadden het plan opgevat om de Waal bij de Nijmeegse Ooijpolder en de Nederrijn bij Meinerswijk in Arnhem af te sluiten door drijvende caissons tot zinken te brengen. De bedding achter de afgezonken caissons zou droogvallen en het waterpeil in de IJssel zou flink worden opgestuwd. Op verschillende plekken aan de IJssel heeft men grote sluiscomplexen in de dijk aangelegd, onder andere bij Olst. Met behulp van deze sluizen kon zo nodig het rivierwater over de naastgelegen landerijen worden afgevoerd. Omdat de sluizen cruciale schakels waren in de verdediging, werd juist op deze plekken een linie van bunkers, kazematten en afweergeschut opgetrokken. Alleen al bij Olst werd een zestigtal kazematten gebouwd en werden ingebetonneerde Shermantanks uit de Tweede Wereldoorlog in de IJsseldijken en in de op het land opgeworpen terpen geplaatst. Geld was er immers in de naoorlogse tijd niet veel, dus men moest creatief zijn.

De wandelgids is voor €14,95 te koop bij de betere boekhandel in Nederland en België en op de website van Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig (www.gegarandeerdonregelmatig.nl)