Stedendriehoek

Lezing over Deventer vestingwerken

DEVENTER – Op donderdag 19 oktober verzorgt erfgoedorganisatie Deventer Verhaal in samenwerking met Archeologie Deventer een lezing over de archeologie van de vesting. In de zomer van 2023 is op de Senzora-locatie, ter hoogte van het Sluiskwartier, onderzoek uitgevoerd. Gemeentelijke archeologen Bart Vermeulen en Emile Mittendorff vertellen deze avond over de Deventer vestingwerken en presenteren de eerste resultaten.

Proefsleuven Senzora
Ten noorden van de Bergsingel zijn proefsleuven gegraven. Daaruit bleek dat het gebied tot in de late middeleeuwen onder invloed stond van de IJssel. De natuurlijke situatie tot de aanleg van de vesting was daarmee ongeschikt voor doeltreffend gebruik. Wel konden de archeologen een greppel, parallel lopend aan de Bergsingel, mogelijk toewijzen aan de Raambleek. De sleuven gaven daarnaast inzicht in de opbouw van de vestingwerken. Ook zijn sporen van ambacht en industrie, onder andere van een watergasfabriek, onderzocht.

Sluiskwartier
In de zomer van 2023 is archeologisch onderzoek uitgevoerd in het Sluiskwartier. Tot ongeveer 1600 lag het gebied buiten de stadsmuren en werd het onder andere gebruikt als bleekveld voor verfgekleurde of gewassen stoffen. Uit deze periode zijn ophogingslagen, enkele sloten en een bakstenen weggetje teruggevonden.

De vesting werd rond 1600 buiten de stadsmuren aangelegd. De Oude Haven, nu de plek van de huidige Wilhelminabrug, werd binnen de vesting getrokken. Bij het onderzoek zijn delen van de aarden courtinewal en de gracht daarbuiten aangesneden. Tussen de Oude Haven en vestinggracht bevond zich een zware bakstenen beer die moest voorkomen dat de vestinggracht bij laag water leegliep in de haven. Aan het Pothoofd werd in de achttiende eeuw een driehoekig bakstenen ravelijn aangelegd dat de courtinewal moest beschermen. Het wachthuis op dit ravelijn is ook opgegraven.

Vanaf de (late) achttiende eeuw ontstonden aan het Pothoofd ambachtelijke werkplaatsen en vroege industriële gebouwen. Geleidelijk aan groeide de behoefte aan ruimte aan het Pothoofd en werden de percelen, door nieuwe kademuren in de gracht te bouwen, naar achteren uitgebouwd. In het midden van de negentiende eeuw werd een sluis gebouwd om zo een verbinding te creëren tussen het Overijssels Kanaal en de IJssel. Bij het onderzoek konden beide sluishoofden worden blootgelegd.

Informatie
Belangstellenden zijn donderdag 19 oktober van harte welkom in het auditorium van het stadhuis, Grote Kerkhof 1 in Deventer. De lezing begint om 20.00 uur en duurt 75 minuten. Inloop en koffie vanaf 19.45 uur. De toegang is gratis. Vooraf reserveren is niet nodig.

Lezingenreeks
De deelnemende organisaties aan de lezingenreeks zijn Museum Geert Groote Huis, Archeologie Deventer, Athenaeumbibliotheek, Etty Hillesum Centrum, Deventer Verhaal en Architectuurcentrum Rondeel. De Deventer erfgoedlezingen vinden één keer per maand plaats op verschillende locaties in de stad. De geschiedenis van Deventer staat hierin centraal. Vaak wordt aangehaakt op een actueel thema.