Stedendriehoek
DEVENTER – Op donderdag 19 oktober verzorgen Deventer Verhaal en Archeologie Deventer in het Auditorium van het Stadhuis, Grote Kerkhof 1, een lezing over Deventer en de IJssel. In het kader van de tentoonstelling ‘Stromen door de tijd. Deventer, stad van de IJssel’ in museum De Waag maakte Peter Paul Hattinga Verschure een tekening in inkt en waterverf van de IJssel bij Deventer rond de komst van Lebuïnus.
Hij baseerde zich daarbij voor een belangrijk deel op onderzoek naar het ontstaan van de IJssel door dr. Kim Cohen van de Universiteit Utrecht. Het eerste deel van de avond geeft Kim Cohen een overzicht van het onderzoek naar de IJssel. Daarna vertelt Peter Paul Hattinga Verschure hoe de reconstructie tot stand is gekomen. De lezing vindt plaats om 20.00 uur in het Stadhuis van de gemeente Deventer.
De IJssel is één van de jongste rivieren van het land. In de prehistorie en Romeinse tijd stroomden door het IJsseldal alleen lokale beken. Lang werd verondersteld dat de komst van de IJssel als grote rivier het gevolg was van de aanleg van een gracht, op bevel van de Romeinse veldheer Drusus rond 12 voor Christus. In het laatste decennium is dit beeld door nieuw onderzoek sterk gewijzigd. Historische, archeologische, rivierkundige en geologische inzichten passen nu wat beter in elkaar.
Het huidige beeld is dat pas vanaf de 6e eeuw na Christus, overstromingen van de Rijn in het Gelderse zuiden van het dal begonnen aan te dringen op een doorbraak naar het Overijsselse noorden. Echt grote overstromingen vonden plaats rond 690 en 785 na Christus en gaven de doorslag voor het ontstaan van de IJssel als blijvende rivier. Ter plaatse van Deventer dateren de oudst bewaarde riviergeulen in het landschap uit deze vroegmiddeleeuwse periode.
De opkomst van Deventer en het ontstaan van de IJssel vonden min of meer gelijktijdig plaats. Stad en rivier waren vanaf toen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kim Cohen schetst de ontwikkeling van de IJssel aan de hand van de recentste onderzoeksresultaten.
Peter Paul Hattinga Verschure maakte een tekening van de IJssel bij Deventer rond het jaar 750. Hij laat zien hoe de IJssel er op dat moment uit zou hebben gezien. Het beeld van de jonge IJssel is een heel andere dan het aanzicht van de rivier van nu. In zijn presentatie vertelt Peter Paul hoe hij op basis van wetenschappelijke data en actueel beeldmateriaal van vergelijkbare landschappen en riviersystemen is gekomen tot het beeld dat nu een wand van de expositie ‘Stromen door de tijd’ siert.
Historische reeks
De lezing is de tweede in de nieuwe historische reeks van tien lezingen in het seizoen 2017-2018. De geschiedenis van Deventer staat hierin centraal. Vaak wordt aangehaakt op een actueel thema, bijvoorbeeld een recente archeologische opgraving, een nieuw verworven aanwinst voor de erfgoedcollectie of een actuele tentoonstelling waarin de geschiedenis van Deventer centraal staat.
De lezing begint om 20.00 uur en duurt ruim een uur. Inloop en koffie vanaf 19.45 uur. Voor de lezingen in het Stadhuis wordt niet met aanmelden gewerkt. Er zijn 100 plekken en vol is vol.
