Stedendriehoek
TWELLO – De Nederlandse Kastelenstichting (NKS), stichting Kastelen historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) en Erfgoedvereniging Heemschut maken zich grote zorgen om de vergevorderde plannen van de gemeente Voorst om woningen te bouwen op de Basseltse Enk en in het Fliertdal, in Twello. Beide locaties maken onderdeel uit van de zogenoemde Groene Carré, de landgoederenzone rond Twello, bestaand uit een parkachtig landschap met vele rijksbeschermde boerderijen en buitenplaatsen. Met de plannen van de gemeente Voorst wordt vrijwel het gehele open gebied bebouwd.
De landgoederen aan de noordzijde van Twello, de beoogde woningbouwlocatie, zijn veelal vanaf de zeventiende eeuw ontwikkeld. De aanwezige bossen, lanen en pachtboerderijen waren vaak onderdeel van de buitenplaats, en vormen daarmee een waardevol ensemble.
Enkele provincies in Nederland maken daarom gebruik van buitenplaatsbiotopen in hun erfgoedbeleid. Dit instrument is ontwikkeld om buitenplaatsen en hun ruimtelijke context te beschermen tegen kwaliteitsverlies door bijvoorbeeld stedelijke druk. Zodoende worden de cultuurhistorische en ruimtelijke kwaliteiten van buitenplaatsen behouden, versterkt en waar nodig kwalitatief verder ontwikkeld. Een de(r)gelijk onderzoek ontbreekt in de voorbereiding van het bestemmingsplan van Twello. Genoemde cultuurhistorische en ruimtelijke aspecten worden daardoor in de planontwikkeling teniet gedaan.
Kernkwaliteiten
De geplande woningbouwlocaties vallen binnen het beschermde Gelders Natuurnetwerk (GNN), binnen de Groene Ontwikkelzone (GO) en het Nationaal Landschap Veluwe, dat het accent legt op het belang van verdere versterking van het open landschap. Voor een cultuurhistorisch en landschappelijk waardevolle enk geldt dat juist openheid, het niet bebouwd zijn, tot de essentie van de plek en haar kernkwaliteiten behoort. Juist in de eenheid en betrekkelijke gaafheid ligt de grote kracht, kwaliteit en levensvatbaarheid. Zowel de Basseltse Enk als het Fliertdal is beperkt ontsloten en kent een rijke flora en fauna.
De NKS, sKBL en Heemschut roepen de provincie Gelderland en de gemeente Voorst dan ook dringend op om, gezien de bovenomschreven kwetsbaarheid van de landgoederenzone van Twello, af te zien van de voorgenomen bebouwing, het karakter van de buitenplaatsbiotoop te waarderen en zorgvuldig mee te wegen in besluitvorming over de toekomst van het gebied.
De Nederlandse Kastelenstichting is onafhankelijk pleitbezorger voor kastelen en buitenplaatsen. SKBL zet zich in voor kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen, onder meer door het vergroten van het maatschappelijk draagvlak voor behoud. Erfgoedvereniging Heemschut is de grootste en één van de oudste particuliere verenigingen voor bescherming van cultuurmonumenten.
