Stedendriehoek

In gesprek over zwarte mensen in boeken

Ricardo Burgzorg verzamelt al heel lang prentenboeken en kinderboeken waarin zwarte mensen voorkomen. Recent zijn foto’s uit zijn verzameling samengebracht in een boek: Burgzorgs blik.

Dit boek is de basis van een tentoonstelling die in het Etty Hillesum Centrum, Roggestraat 3 in Deventer, te zien is tot vrijdag 30 augustus. De tentoonstelling is gemaakt in samenwerking met het Platform SamenVrij!Deventer en vormgegeven door Ernst Bernson, die ook het boek heeft vormgegeven. De collectie van Ricardo Burgzorg is internationaal en bestrijkt ruwweg een eeuw, van ongeveer 1910 tot nu. In de loop van ruim dertig jaar verzamelde hij van alles, ook beeldjes, kinderspeelgoed en reclamemateriaal met dit thema. De aard van zijn verzameling is strikt afgebakend: hem gaat het om afbeeldingen van zwarte mensen.

‘Hele rare mensen’

Zijn collectie van ruim 1300 boeken is prachtig. Ricardo is enthousiast over de schoonheid van de illustraties in veel van de boeken, maar zijn collectie toont ook iets anders. “Door te verzamelen werd steeds duidelijker dat jonge kinderen via boeken wordt ingeprent wie zwarte mensen zijn, en hoe ze zijn. En dat al meer dan een eeuw lang, generatie op generatie. Zo kregen kinderen al een beeld van zwarte mensen en bepaalde ideeën over hen, lang voordat ze er een in levende lijve hadden ontmoet.”

“Het materiaal is een vorm van bewijsvoering. Het beeld dat naar voren komt in de verzameling, is dat zwarte mensen eigenlijk geen mensen zijn, of in ieder geval hele rare: ze zijn oliedom, ze brabbelen, houden van bananen en rollen met hun ogen of kijken scheel, ze hebben grote oorringen in, dragen rieten rokjes etc. Het is allemaal zó grappig. Maar de ideeënwereld erachter niet. Gelukkig zijn deze beelden in de nieuwste stripboeken en prentenboeken nagenoeg verdwenen, maar het gedachtegoed helaas nog niet.”

Op zondag 4 augustus om 16.00 uur gaat Gerja Meima in het Etty Hillesum Centrum in gesprek met Ricardo over zijn verzameling, de schoonheid en de wreedheid ervan. De toegang is gratis, aanmelden kan via www.ettyhillesumcentrum.nl.