Stedendriehoek
DEVENTER – De schilderachtige Deventer Walstraat, die tegenwoordig landelijke bekendheid geniet, kent een lange geschiedenis. De straat volgde het noordoostelijk gedeelte van de stadswal en de stadsmuur, vandaar de naam.
En de bouw van de stadswal begon al in de loop van de dertiende eeuw. Vanaf 1360 werd hier nog een omringende muur aan toegevoegd. De straat maakt deel uit van het historische Bergkwartier, een middeleeuwse uitbreiding van de stad.
De Walstraat vormde vroeger een logische verbinding tussen de Brinkpoort en de Bergpoort, die allebei al lang geleden zijn verdwenen. Nu situeer je het begin bij het Bergkerkplein en de Prinsenplaats, aan de voet van de Bergkerk, en het einde bij de Keizerstraat, die weer een directe toegang biedt tot de Brink, met talloze horecazaken en de vrijdag- en zaterdagmarkt een populaire bestemming in het stadscentrum.
Van 1818 tot 1905 bevond zich in de straat een gevangenis, het gebouw is nog te herkennen aan de pop van een vrouw die aan buitenkant van het gebouw hangt en lijkt te ontsnappen. De pop refereert aan de term vrouwengevangenis, die in zwang kwam omdat na de Tweede Wereldoorlog hier vrouwelijke leden van de NSB gevangen werden gezet. Maar de pop hangt er pas sinds de komst van het Dickens Festijn, als extra aankleding van de Walstraat.
De bekende radioverslaggever en Go Ahead-oprichter Han Hollander groeide op in de Walstraat. Zijn woonhuis bevond zich op de plek waar in 2008 een doorbraak voor voetgangers werd gemaakt naar het destijds nieuwe winkelcentrum De Boreel. Hierdoor ontstond opnieuw een logische looproute, wat het aantal bezoekers en passanten verveelvoudigde.
Verpauperd
De Walstraat raakte, net als de rest van het Bergkwartier, sterk verpauperd in de jaren ‘50 en ‘60. Er gingen zelfs stemmen op om grote gedeeltes van het middeleeuwse Bergkwartier te slopen om plaats te maken voor het toenemende autoverkeer. Maar alerte Deventenaren, onder wie Jan Strik, ‘mister Walstraat’, met hart voor de stad en haar geschiedenis hebben dat weten te voorkomen. Na de jaren ’60 werd het Bergkwartier, inclusief de Walstraat, dan ook in fases volledig gerestaureerd en getransformeerd tot een zeer aantrekkelijk woon- en winkelgebied.
Dickens Festijn
De Walstraat kreeg vanaf het begin van de jaren ‘90 landelijke bekendheid dankzij het Dickens Festijn dat vanaf 1992 jaarlijks in december in de stad wordt gehouden en meer dan 100.000 bezoekers trekt. De straat vormt namelijk de enige toegang tot dit evenement, waarbij honderden bewoners en andere Deventenaren op straat te zien zijn in kleding uit de Victoriaanse tijd. De initiator van het Dickens Festijn was Emmy Strik.
Permanente Dickens-expositie
Wie meer wil zien van Dickens hoeft overigens niet tot december te wachten. Bezoek het Charles Dickens Kabinet in de voormalige vrouwengevangenis in de Walstraat en maak kennis met het leven en werk van Charles Dickens. In dit kleinschalige museum zijn talrijke boeken, waaronder enkele eerste drukken, prenten, fraaie kostuums en beeldjes van Dickens karakters te zien en een tafel gedekt met Dickens servies. In de bibliotheek kan men de meest bijzondere uitgaven en knipselmappen van en over Charles Dickens inkijken. De tentoonstelling en bibliotheek bevatten een groot aantal pronkstukken uit de indrukwekkende Dickens-collectie van Emmy Strik. Het Charles Dickens Kabinet is het gehele jaar open op zaterdag van 12.00 tot 16.00 uur.
Heden
Vandaag de dag zijn de Walstraat maar ook de aansluitende Golstraat een feest om doorheen te lopen. Aan het einde van de Golstraat, op de rand van de Brink, staat de Grote Synagoge, die met enkele onderbrekingen van 1892 tot 2018 als zodanig in gebruik is geweest. Het gebouw is sinds 1999 een rijksmonument.
De beide straten bieden bezoekers en passanten, behalve talloze fraai gerestaureerde monumentale panden, een mooie en telkens weer verrassende mix van kleine winkeltjes waaronder kledingzaken, antiquariaten en horeca. In de oude mosterdfabriek halverwege de Walstraat is ruimte gecreëerd voor diverse startende ondernemers, waardoor er een soort overdekte markt is ontstaan met telkens wisselend aanbod. Omdat de Walstraat en de Golstraat ook logische voetgangersverbindingen vormen tussen het centrum van Deventer en het winkelgebied op het terrein van de voormalige Boreelkazerne is het er bijna altijd gezellig druk.
