Stedendriehoek
DEVENTER – In de Broederenkerk in Deventer vindt van 18 juni tot en met 10 september de tentoonstelling ‘De Heilige Nicolaas en de Hanze’ plaats.
De expositie vertelt het verhaal van de heilige Nicolaas, in combinatie met het verhaal van de Hanze, haar steden en inwoners, én van hun bijzondere relatie. Het is ook het bijzondere verhaal van de heilige Nicolaas als patroonheilige van de Hanze. Het verhaal wordt verteld aan de hand van veertig historische afbeeldingen op groot formaat, aangevuld met een aantal bijzondere religieuze voorwerpen.
De heilige Nicolaas (ca. 270-ca. 342) is al eeuwenlang even legendarisch als populair. Dat was hij al ver vóór het ontstaan van de Hanze, en dat bleef hij ook na de Hanzetijd, met alle veranderingen die een legendarische figuur in zoveel eeuwen onvermijdelijk doormaakt.
Multi-inzetbaar
In onze tijd is hij, in sterk afgeleide vorm en uiterlijk, eens per jaar vooral een kindervriend. Maar in de Hanzetijd (ca. 1250-1669) speelde hij het jaar rond een belangrijke rol in het harde én devote dagelijkse leven, meer dan enig andere heilige. In de middeleeuwen hadden, in de woorden van de historicus Johan Huizinga, ‘alle levensgevallen veel scherper uiterlijke vormen dan nu’. De mensen stonden met één been in de harde realiteit, maar tegelijk met het andere been in de wondere wereld van de katholieke ‘santenkraam’. En daarin was de heilige Nicolaas alom aanwezig, of in hedendaags Nederlands ‘multi-inzetbaar’: hij wekte vermoorde kinderen weer tot leven, redde maagden van noodgedwongen prostitutie, onterecht beschuldigden van een wisse dood. Zijn specialiteit echter was het waken over en zo nodig redden van zeevarenden in nood. Geen wonder dat hij patroon werd van de Hanze, en dat in tal van Hanzesteden, die het van de handel over zee moesten hebben, een Nicolaaskerk stond en vaak nog staat.
Stadswandeling en fietstocht
Bij de tentoonstelling is er de gratis stadswandeling ‘Van Nicolaas tot Sinterklaas’ door de historische binnenstad van Deventer, met daarin het verhaal over de heilige Nicolaas en Deventer. Er is eveneens de gratis fietstocht ‘Langs de zeven Nicolaaskerken van Salland’. De stadswandeling en fietstocht kunnen ook los van de tentoonstelling worden gelopen of gefietst. Beide uitgaven zijn verkrijgbaar in de kerk.
De tentoonstelling vindt plaats in de Deventer Broederenkerk, daterend uit de 14de eeuw en daarmee één van de oudste kerken van de stad. De kerk is nu de parochiekerk van de Heilige Lebuinus Parochie. Onderdeel van de parochie zijn ook de aan de heilige Nicolaas gewijde kerken in Schalkhaar en Lettele. De middeleeuwse Broederenkerk, in het centrum van de Hanzestad Deventer, is een unieke locatie voor deze tentoonstelling. Bijzonder is ook de combinatie van een grote tentoonstelling over een historisch-religieus onderwerp in een levendige parochiekerk.
Viering en zegening
Op zondag 18 juni is om 10.30 uur in de kerk de officiële opening met een plechtige viering van de eucharistie. Na de viering en de zegening van de tentoonstelling, zal deze worden geopend door Andries Heidema, Commissaris van de Koning in Overijssel. Tijdens de openingstijden van de tentoonstelling is ook de Broederenkerk te bezoeken. De openingstijden zijn woensdag en donderdag van 13.00 tot 16.00 uur, vrijdag en zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur. De toegang tot de tentoonstelling en kerk is gratis.
‘De Heilige Nicolaas en de Hanze’ vindt plaats in het kader van het Hanzejaar 2023, een gezamenlijke activiteit van de Hanzesteden Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem, Hasselt, Zwolle, Kampen, Elburg en Harderwijk. Voor meer informatie: www.hanzejaardeventer.nl
