Stedendriehoek
“De kracht van Apeldoorn is de enorme diversiteit in branches”, sprak wethouder Jeroen Joon drie maanden geleden, op het hoogtepunt van de corona-noodmaatregelen. Eind juli staat hij nog steeds achter die uitspraak, nu de economische schade voor de gemeente Apeldoorn tot nog toe relatief lijkt mee te vallen. Het UWV meldde dat in de maanden maart tot en met mei 1.305 lokale ondernemingen voor financiële steun bij de overheid hebben aangeklopt.
De betreffende ondernemingen hebben aantoonbaar twintig procent minder omzet gedraaid dan onder normale omstandigheden. Jeroen Joon schrikt niet van deze cijfers: “We hebben in Apeldoorn 12.000 ondernemingen, dus dan spreek je over pakweg 11%. Ik heb wekelijks contact met vijf à zes ondernemers en de algehele teneur van die gesprekken is optimistisch. Kijk, er moet geen tweede lockdown meer komen, natuurlijk, want dan wordt alles anders. Maar vooralsnog is de continuïteit niet in gevaar gekomen bij het MKB en ook grotere bedrijven. De detailhandel heeft het wel zwaar: de horeca vanzelfsprekend maar bijvoorbeeld ook de kledingbranche. De betalingsachterstanden stapelen zich op: achterstallige huur en de belastingen. Wij komen de ondernemers tegemoet door bijvoorbeeld sommige belastingen later te innen. Het is afwachten hoe de zwaarst getroffen segmenten zich de komende tijd kunnen herstellen. Feit is dat veel werkgevers in Apeldoorn vele slapeloze nachten hebben door deze crisis.”
Sinds half maart lag er, net als de rest van ons land, ook voor Apeldoorn economisch een enorme uitdaging. En in tijden van (corona)crisis kijken getroffen ondernemers natuurlijk in eerste instantie hoopvol naar de wethouder van Economische Zaken. Jeroen Joon (54) blikt desgevraagd terug op die hectische maanden. “Enkele ondernemers met op dat moment weinig reserves kwamen meteen in de problemen. Maar er kwam ook een enorme hoeveelheid creativiteit los om de zaak draaiende te houden. We hebben direct een corona-actieteam vanuit EZ in het leven geroepen dat de ondernemers hielp met de vele vragen die er waren. Veelal hebben we gecommuniceerd vanuit het ondernemersplatform Ondernemen055. Vanuit de Economische Alliantie hebben we extra financiële middelen vrijgemaakt ter ondersteuning van samenwerkingsinitiatieven van ondernemers. Maar gelukkig waren er ook branches die in coronatijd niet economisch in de problemen raakten of het juist extra druk kregen.”
De eerste schok was groot toen alles prompt dicht ging, maar al snel ‘wenden’ de ondernemers aan de nieuwe situatie en kwamen er prachtige initiatieven bovendrijven. Joon: “Denk hierbij bijvoorbeeld aan de drive-through restaurants bij De Cantharel en op het Zwitsalterrein en de samenwerking van Klein Berlijn met reclamebureau Amazing via de Biefstukbar. Tegelijkertijd waren er ook veel zaken die echt een hele tijd niets konden. Denk aan de kermis, de kappers, campings, sportscholen. Heel naar. Ik heb er heel veel bewondering voor hoe ondernemers samen met hun omgeving, de gemeente en met elkaar de puzzel hebben opgelost om te kijken: wat kan wel? Dat heb ik overal gezien in Apeldoorn.”
De gesprekken met de ondernemers lopen via accountmanagers van Economische Zaken. “Belangrijk is dat de ondernemers weten dat wij er te allen tijde voor hen zijn. Daarom is regelmatig overleg onontbeerlijk. Wij ondersteunen de bedrijven waar we kunnen, bijvoorbeeld dus met uitstel van de gemeentelijke belastingen maar ook met toelichting op de landelijke richtlijnen rond tegemoetkoming in de loonkosten. Vanuit de Economische Alliantie verzorgen we inloopspreekuren en webinars en maken we extra budget vrij voor steun aan ondernemerscollectieven met goede initiatieven.”
Vanaf dag één van de coronacrisis lag er ook het ‘vriendelijke verzoek’ aan de inwoners van Apeldoorn om hun geld lokaal uit te geven. “Het was en is zo belangrijk om de eigen ondernemers in deze moeilijke tijden financieel te ondersteunen”, zegt Joon, die ook met veel plezier heeft aanschouwd hoe de anderhalvemetermaatregel – over het algemeen – werd nageleefd binnen de gemeente. “Neem nu de warenmarkt, hier voor het stadhuis. Die ziet er, met inachtneming van alle RIVM-richtlijnen, fantastisch uit en ik ga er dan ook met veel plezier heen.” De wethouder legt nog eens uit dat het ook in economisch barre tijden nodig is om te blijven investeren. Noodzakelijk, misschien zelfs wel. “Alle bestemmingsplannen die er lagen voor de crisis, hebben we gewoon laten doorgaan. We zijn doorgegaan met het proces van de herinrichting van het Mercatorplein in de wijk Kerschoten en ook de binnenstad zijn we van impulsen blijven voorzien.”
De coronacrisis is zeker nog niet ten einde, maar we verkeren met z’n allen wel volop in vakantiesferen. “Velen van ons zullen niet naar het buitenland op vakantie gaan, maar relatief dichtbij huis de zomer doorbrengen. Voor Apeldoorners betekent dit veelal vakantie op de Veluwe en ook toeristen zullen vermoedelijk in groten getale deze kant opkomen. “Deze bestedingen dragen bij aan de herstelperiode van de economie binnen Apeldoorn. We zitten samen in de crisis, dus moeten we er ook samen weer uit. Wij zijn reeds actief aan het lobbyen voor extra steunpakketten voor de ondernemers, ook investeringen vanuit de Regiodeals Cleantech en Veluwe helpen daarbij. Apeldoorn neemt binnen deze regio als centrumgemeente een belangrijke plaats in. We maken ons natuurlijk grote zorgen over de werkgelegenheidsfactor bij de aankomende economische ontwikkeling in zwaar getroffen sectoren. Hoe gaat de economische ontwikkeling bij onze handelspartners zoals Duitsland, hoe gaat het met leveranciers zoals uit China, hoe gaat het logistiek verder, hoe gaan de leveranciers er dan mee om? In deze opgave staan de diverse overheidslagen, zoals het Rijk, de Provincies Gelderland en Overijssel en de Waterschappen voor dezelfde opgave: behoud van werkgelegenheid. Gezamenlijk de schouders eronder zetten en de spaarpotten zoveel mogelijk aanwenden. Met name de Provincie Gelderland is een heel goede partner in dezen. Het is belangrijk om nu en in de (nabije) toekomst verbinding te zoeken en steun te zoeken bij elkaar. Wat ik al eerder zei: Apeldoorn is mogelijk in het voordeel door de flinke diversiteit aan branches, waardoor de bedrijven die het nu wat moeilijker hebben straks weer relatief sneller herstellen.”
Omdat ‘we’ elkaar de afgelopen maanden nauwelijks fysiek hebben kunnen treffen, is het videobellen en -vergaderen er zowel bij particulieren als ondernemingen ingeslepen. Joon weet er alles van; immers, ook hij heeft menig uurtje zaken gedaan vanachter zijn computerscherm. “Je ziet dat in coronatijd de digitalisering een enorme vlucht heeft genomen. Steeds meer ondernemers zijn via Teams, Skype, FaceTime en al die andere diensten veel efficiënter gaan vergaderen. Waar we werken, en wanneer, zal blijvend veranderen, is de voorspelling. Veel mensen blijven vanuit huis werken en dat heeft zowel voor- als nadelen, ook economisch. Je merkte de afgelopen maanden al dat bijvoorbeeld cateraars en schoonmaakdiensten minder werk hadden doordat kantoren kleinere bezettingen hadden. Anderzijds zorgt het thuiswerken er voor dat er minder verstopping op de weg is, minder parkeerproblematiek. Dit kan weer leiden tot een afname van noodzakelijke investeringen daarin. Dat geld kunnen we weer ergens anders voor inzetten, wat de economie dan weer ten goede komt.”
Vanuit Economische Zaken wordt er een herstelplan ontwikkeld, zo vertelt de wethouder, ingedeeld in drie fasen. “De acute fase, oftewel: de huidige situatie; de tweede fase, voor een periode van twee jaar; de fase ná die twee jaar.” De acute fase behelst vooralsnog – we zitten immers in de zomerperiode – het toerisme, de horeca en een paar andere acute zaken zoals de kermisbranche. “We hopen op toch een mooi zomerseizoen en voeren met horecaondernemers veel overleg over de tijdelijke terrassen en hoe we kunnen zorgen voor een veilig bezoek aan de binnenstad. Ook praten we met de kermisbranche, vrijwel allemaal Apeldoornse bedrijven, over hoe we ze op korte termijn kunnen helpen.”
Joon blijft de inwoners van Apeldoorn oproepen om de lokale ondernemers te blijven steunen. “Alle beetjes helpen! Niet voor iedereen helaas, maar het is zo belangrijk dat we dit samen doen. Laten we hopen op een slechts beperkte recessie. Uit de gesprekken die ik momenteel voer, maak ik op dat ondernemers over het algemeen positief naar de toekomst kijken. Die bedrijven moeten ook de komende periode met hart en ziel blijven ondernemen, maar ik ben ervan overtuigd dat de economie van Apeldoorn zal herstellen. Samen komen we uit deze crisis.”
Dit artikel verscheen in de special Apeldoorn in coronatijd.
