Stedendriehoek
“De kracht van Apeldoorn is de enorme diversiteit in branches. Samen komen we uit deze crisis.” Deze woorden sprak wethouder van Economische Zaken Jeroen Joon tijdens de eerste (intelligente) lockdown, kort na de uitbraak van het coronavirus. Inmiddels zijn we driekwart jaar verder en beginnen zijn woorden profetische vormen aan te nemen. Ja, we zitten nog wel even in de nieuwe lockdown, maar in economisch opzicht slaat Apeldoorn zich er vooralsnog naar behoren doorheen.
“Voordat de coronacrisis kwam zat Apeldoorn in een flow op allerlei gebieden, als woon- en werkgemeente met meer dan honderdduizend arbeidsplaatsen en uitverkochte bedrijventerreinen. Onze brede economie draaide volop”, vertelt Joon. “Vanaf maart vorig jaar kwam de onzekerheid: wat gaat er gebeuren tijdens de crisis? Veel branches kregen en hebben het nog steeds zwaar, andere bleven goed doordraaien. Diverse ondernemingen hebben aantoonbaar twintig procent minder omzet gedraaid dan onder normale omstandigheden. We hebben in Apeldoorn 13.300 ondernemingen, inclusief zzp’ers. Globaal heeft twee derde hiervan het heel zwaar nu. Toch, ik heb wekelijks contact met vijf à zes ondernemers en de algehele teneur van die gesprekken is en blijft optimistisch. Vooralsnog is de continuïteit niet in gevaar gekomen bij het MKB en ook grotere bedrijven. De detailhandel heeft het wel zwaar, zeker ook in deze tweede lockdown: de horeca vanzelfsprekend maar bijvoorbeeld ook de kleding- en schoenenbranche. De betalingsachterstanden stapelen zich op: achterstallige huur en de belastingen. Wij komen de ondernemers tegemoet door bijvoorbeeld sommige belastingen later te innen. Het is afwachten hoe de zwaarst getroffen segmenten zich de komende tijd kunnen herstellen. Feit is dat veel werkgevers in Apeldoorn vele slapeloze nachten hebben door deze crisis.”
De wethouder spreekt ook daarom zijn bewondering uit voor de enorme hoeveelheid creativiteit bij ondernemers om hun zaak draaiende te houden. “We hebben direct in maart een corona-actieteam vanuit Economische Zaken in het leven geroepen dat de ondernemers hielp met de vele vragen die er waren. Veelal hebben we gecommuniceerd via een nieuwsbrief vanuit het ondernemersplatform Ondernemen055. Vanuit de Economische Alliantie hebben we extra financiële middelen vrijgemaakt ter ondersteuning van samenwerkingsinitiatieven van ondernemers.”
Vanaf dag één van de coronacrisis lag er ook het ‘vriendelijke verzoek’ aan de inwoners van Apeldoorn om hun geld lokaal uit te geven. “Het was en is zo belangrijk om de eigen ondernemers in deze moeilijke tijden financieel te ondersteunen”, zegt Joon. “We hebben ons best gedaan om de warenmarkt, hier voor het stadhuis, met inachtneming van alle RIVM-richtlijnen te waarborgen. En ik ben blij met initiatieven zoals die van Dani Levy en Tim Koldenhof, om zwaar getroffen ondernemers een mooi pakket aan te bieden en hen zo een hart onder de riem te steken.”
Begin 2021 is duidelijk dat de werkloosheid binnen Apeldoorn licht is gestegen, van 2,5 naar 3 procent, maar dat het aantal faillissementen regionaal relatief meevalt: plusminus 20 in de provincie Gelderland. Joon: “Natuurlijk resteert in dit kader de vraag hoe ondernemingen zich gaan gedragen wanneer de overheidssteun wegvalt, in de – zeg maar – post-coronafase. Het huidige thuiswerken en de enorme toename in digitalisering in coronatijd zal ook consequenties hebben voor het kantoorgebruik ná de crisis. En daarmee ook voor bijvoorbeeld cateraars, beveiligings- en schoonmaakdiensten, die de voorbije maanden al minder werk hadden doordat kantoren kleinere bezettingen hadden.”
De eerste vaccinaties tegen het coronavirus hebben inmiddels plaatsgevonden, maar het eind van de crisis is nog niet één-twee-drie in zicht. Dat beseft ook de wethouder: “Ik ben altijd een positief ingesteld mens geweest, en de komst van het vaccin geeft ook even een positieve vibe, maar het RIVM toont zich momenteel minder positief. De verwachting is dat deze crisis nog wel een poosje aanhoudt, ook als iedereen in het najaar gevaccineerd is. Ik maak me daarom niet alleen zorgen over de toekomst van de detailhandel, maar wat gebeurt er straks met de winkelgebieden? Kijk, Bol.com en Amazon doen goede zaken nu, maar het is belangrijk dat we lokaal blijven kopen via de webshops van Apeldoornse ondernemingen.”
Jeroen Joon blijft structureel de verbinding zoeken met de ondernemers. “Sommigen van hen staan heel gelaten in deze crisis, met als motto: ‘we maken er het beste van’. Een enorme opsteker vind ik bovendien dat tijdens deze crisis een aantal bedrijven zich in Apeldoorn hebben gevestigd! Ik denk dan aan het hoofdkantoor van Koninklijke Oosterberg, de nieuwbouw van het servicekantoor en distributiecentrum voor Welkoop en supermarkt Picnic. We zitten samen in de crisis, dus moeten we er ook samen weer uit. Gelukkig komen er extra steunpakketten voor de ondernemers vanuit de Regiodeals Cleantech en Veluwe, waardoor mogelijk wordt gemaakt dat ondernemingen elkaar kunnen blijven ondersteunen, wellicht zelfs elkaar als vliegwiel gebruiken, ook inzake omscholing van personeel. Wat ik al eerder zei: Apeldoorn is mogelijk in het voordeel door de flinke diversiteit aan branches, waardoor de bedrijven die het nu wat moeilijker hebben straks weer relatief sneller herstellen. Ik heb dan ook het volste vertrouwen in de kracht van onze economie en de flexibiliteit van onze ondernemers. Maar het blijft essentieel dat we tot het einde van de crisis, en ook daarna in de periode van economisch herstel, elkaar door dik en dun blijven steunen.”
