Stedendriehoek
De Welsumer is een hoenderras dat omstreeks eind 19e, begin 20e eeuw is ontstaan in het dorpje Welsum en omliggende plaatsen in Gelderland en Overijssel op de kleigronden langs de oever van de IJssel. Omtrent de voorouders van het ras bestaat geen volledige zekerheid; het ras is ontstaan als een kruising tussen destijds bestaande landhoenders en diverse buitenlandse rassen. Het doel van deze kruisingen was een kip te creëren die grote donkerbruine eieren legde. Deze eieren waren erg gewild en brachten meer geld op dan de witte eieren van de Nederlandse landhoenders.
Het uiterlijk van het dier was in de beginperiode niet van belang en variëerde dan ook sterk. Na oprichting van de ‘Nederlandsche Vereeniging tot Verbetering van het Welsumer hoenderras’ in 1928 ging men aandacht aan het type en de kleur van het ras besteden. Er is in de beginperiode veel verschil van mening geweest over de juiste kleur van de Welsumer, maar uiteindelijk werd gekozen voor de kleur ‘roodpatrijs’. Dit is een unieke kleurslag die verder bij geen enkel hoenderras voorkomt.
Hoewel de Welsumer nog steeds een ras is met een goede productie van prachtige, donkerbruin gespikkelde eieren, heeft het zich na de opkomst van de moderne hybride legkippen niet als nuthoen kunnen handhaven en wordt nu in stand gehouden door liefhebbers en fokkers die het als sport- en tentoonstellingsras fokken. De Welsumer is tevens het enige kippenras met een eigen standbeeld. Toen de autocrossvereniging in Welsum werd opgeheven, heeft men van de clubkas een beeld laten vervaardigen. Het werd de Welsumer kip, een begrip in de pluimveehouderij en de trots van Welsum. Het beeld is te bezien voor de kerk van Welsum.
De speciaalclub in het dorp is opgericht op 1 november 1969, nadat de al genoemde ‘Nederlandsche Vereeniging tot Verbetering van het Welsumer hoenderras’ wegens gebrek aan belangstelling ter ziele was gegaan. “De meeste liefhebbers in onze hobby houden hun dieren in een hok bij hun huis. Onder hen zijn ook de tentoonstellingsfokkers. Zij zenden een selectie van hun dieren naar diverse landelijke shows. Ze hebben met de grootst mogelijke zorg hun dieren van kuiken tot volwassen dier laten opgroeien. Dat hoort bij hun hobby”, vertelt woordvoerder Marcel Eissens namens de club.
“Ze vergelijken hun opgroeiende dieren voortdurend met de kenmerken die hun rasdieren behoren te hebben. Deze kenmerken staan beschreven in de Nederlandse Hoender- en dwerghoender Standaard. De dieren die hier, naar hun mening, het meeste aan voldoen gaan naar de show. Daar worden ze door deskundige keurmeesters beoordeeld en uiteindelijk worden er winnaars aangewezen. De winnaars zijn de dieren die het meest voldoen aan de raskenmerken. Zo kan iedereen de kwaliteit van zijn of haar dieren vergelijken met de kwaliteit van de dieren van anderen.”
Het doel van de club is het bevorderen van het houden en fokken van Welsumer hoenders en Welsumerkrielen, waarbij tevens een goede productie van grote, donkerbruin gespikkelde eieren niet uit het oog verloren wordt. Eissens: “Een van de belangrijkste activiteiten is wellicht de Clubdag, die jaarlijks in het voorjaar wordt gehouden. Elk jaar weer maken vele leden en andere geïnteresseerden uit het hele land de reis naar deze Clubdag om in een gezellige en ontspannen sfeer bij te praten over onze hobby in het algemeen en over ons prachtige hoenderras in het bijzonder. Deze dag begint altijd met de algemene jaarvergadering, waarna gezamenlijk de lunch wordt gebruikt. De middag begint met een eierenkeuring. De door de aanwezige leden meegebrachte collecties eieren – een collectie bestaat uit zes eieren – worden beoordeeld op grootte, vorm, kleur, schaalstructuur, gelijkvormigheid etc… De dag wordt voortgezet met een dierbespreking door diverse clubkeurmeesters. Aan de hand van de door de aanwezige leden meegebrachte dieren kan er naar hartenlust worden gediscussieerd over het exterieur van de Welsumer.”
In november 2019 werd de Jubileumshow ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Welsumerclub gehouden in dorpshuis De Bongerd. “Er waren toen 67 grote Welsumers en 118 Welsumer krielen, 1 trio grote Welsumers en 3 trio’s Welsumer krielen aanwezig in de tot tentoonstellingsruimte omgebouwde sportzaal. De ingestuurde collecties eieren werden beoordeeld door de Engelse keurmeester John Lobb”, blikt Eissens terug.
Door de club is ook een rasboek uitgegeven, genaamd De Welsumer. Dit is een handleiding voor fokkers en liefhebbers van het ras. Het bevat onder andere de geschiedenis van het ras, de beschrijving van het uiterlijk van het dier en het ei, het samenstellen van de foktoom, de opfok van kuikens en ziekteleer. Eissens: “Het boek is te koop via de club voor €30,- (inclusief verzendkosten). Men kan het boek bestellen via welsumerclubnl@gmail.com”
