Stedendriehoek
Foto: Shutterstock
Waterschap Vallei en Veluwe zet in op het verhogen van de biodiversiteit om overlast van de Eikenprocessierups te beperken. Het gebruik van het bestrijdingsmiddel Xentari wordt in 2021 sterk verminderd en de volgende jaren volledig afgebouwd. Het waterschap geeft met dit besluit invulling aan het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving, verhoging van de biodiversiteit en de zorgplicht in het kader van de volksgezondheid.
Heemraad Henk Veldhuizen: “Het afbouwen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen voor de eikenprocessierups is een logische volgende stap na het vaststellen van het beleidskader biodiversiteit in maart 2020. Als waterschap voelen we de verantwoordelijkheid en urgentie om biodiversiteit te behouden, te beschermen én te versterken. Veel biodiversiteit is waterafhankelijk of watergerelateerd en draagt zo bij aan schoon en voldoende water.”
Waterschap Vallei en Veluwe gaat overlast door de eikenprocessierups tegen door de omgeving aantrekkelijker te maken voor de natuurlijke vijanden van de rupsen. Er zijn en worden veel nestkasten voor vogels opgehangen, net als kasten voor vleermuizen die ’s nachts graag de tot vlinders volgroeide rupsen opeten. Ook wordt de begroeiing van bermen aantrekkelijker gemaakt voor de natuurlijke vijanden van de rupsen: mezen, boomklevers en kauwtjes. Het inzaaien van bloemrijke begroeiing, samen met het ophangen van de kastjes, zal de komende jaren een steeds meer positief effect hebben op de aantallen vogels en vleermuizen, die de rupsen en eikenprocessievlinders eten.
Alle eiken die in eigendom zijn van het waterschap zijn in kaart gebracht, het zijn er circa 4900. Per locatie is beoordeeld of er een laag, gemiddeld of hoog omgevingsrisico is voor de mens door de eikenprocessierups. Het effect van de nieuwe werkwijze is in 2021 nog klein. Daarom kiest het waterschap ervoor om op plekken met een hoog risico (circa 800 eiken) nog wel bestrijdingsmiddelen toe te passen. Het gaat dan bijvoorbeeld om eiken in de buurt van campings en woningen. Jaarlijks wordt bij deze locaties het gebruik van Xentari met 20% afgebouwd totdat vanaf 2025 geen bestrijdingsmiddelen meer worden ingezet. Bij de afweging of er bestrijdingsmiddelen worden toegepast, is ook gekeken naar het voorkomen van beschermde vlindersoorten. Waar deze voorkomen wordt geen Xentari gebruikt. Bij ernstige overlast worden geconstateerde nesten weggezogen.
Het overgrote deel van de eiken (4100 eiken) staan op locaties met een matig of laag omgevingsrisico. Ze staan langs doorgaande fiets- en wandelroutes, onderhoudspaden of in bos- en natuurgebieden. Hier wordt overlast door de eikenprocessierups tegen gegaan door de omgeving aantrekkelijker te maken voor de natuurlijke vijanden van de rupsen. Voor de aanwezigheid van de rupsen wordt gewaarschuwd met linten of borden. Bij incidenteel hoge plaagdruk, bijvoorbeeld wanneer op een locatie meer dan 50 procent van de eiken een nest eikenprocessierupsen bevat, dan worden nesten weggezogen.
De eikenprocessierups komt al decennia in ons land voor. De rups heeft zich de afgelopen jaren, door afname van biodiversiteit (daarmee bedoelen we natuurlijke vijanden) en een veranderde weersituatie, eenvoudig kunnen vermeerderen. De rups vormt vanaf medio mei brandharen die jeuk en soms zelfs ernstige allergische reacties veroorzaken en vormt daarmee een gevaar voor de volksgezondheid. Waterschap Vallei en Veluwe heeft eiken in eigendom en is verantwoordelijk voor het beheer van deze bomen.
