Stedendriehoek

Sieraden en gebruiksvoorwerpen op de rand van de rede

APELDOORN – We worden een leven lang omringd door objecten die we nodig hebben, dagelijks gebruiken, mooi vinden en dragen: van gereedschap en apparaten tot sieraden en kunstvoorwerpen. Hun vorm, toepassing, materiaal en gewicht zijn vertrouwd en bekend. Zonder er voortdurend bij na te denken, gebruiken we ze tot ze uiteindelijk bij het afval of onder in een la belanden.

Vorm en functie lijken een vanzelfsprekende samenhang te hebben, maar er is meer aan de hand in de wereld, en er is zoveel meer mogelijk. Hoog tijd om met een frisse blik naar al die spullen te kijken. CODA ontwikkelde in samenwerking met Ellen Maurer-Zilioli Gone Astray – sieraden en gebruiksvoorwerpen op de rand van de rede; een tentoonstelling die het werk van 29 kunstenaars uit binnen- en buitenland bijeenbrengt. Met ruim 150 objecten laat de tentoonstelling zien hoe deze kunstenaars de regels, tradities en clichés aanpassen, verruimen of zelfs te lijf gaan. Gone Astray, te zien van 17 mei tot en met 22 september in CODA Museum Apeldoorn, speelt op prikkelende wijze met de verwachtingen van de bezoeker en stimuleert je om anders te kijken; soms met een glimlach, dan weer met een opgetrokken wenkbrauw. Het bekende en vertrouwde wordt hoe dan ook duchtig afgestoft.

Onderliggende urgentie

Edelsmeden is een breed vakgebied met werk in klein en groot formaat – van minimalistische ringen tot monumentaal vaatwerk – en met sieraden van goud tot innovatieve stukken doortrokken van artistieke, idealistische en soms zelfs politieke uitspraken. De kunstenaars in Gone Astray zijn zonder uitzondering opgeleid tot edelsmid, maar deze generatie houdt zich niet langer alleen bezig met prestige en schoonheid of met perfectie en functionaliteit. En dat is geen spel of vormstudie: er is een onderliggende urgentie voelbaar die voortkomt uit een behoefte aan essentiële innovatie en maatschappelijke betrokkenheid. De wereld is op velerlei fronten in beweging en de kunstenaars onderzoeken vanuit de relatieve eenzaamheid van hun ateliers hoe zich te verhouden tot een wereld die in rap tempo verandert. Ze verkennen met en in hun werk een breed scala aan disciplines – zowel ten aanzien van technische aspecten als met betrekking tot visuele codes – op weg naar onverwachte, nieuwe visies en nog onvoorspelbare oplossingen. Opmerkelijk is dat de ambachtelijkheid van hun vakgebied voortdurend een sterk bepalende rol speelt. 

Nieuwe dimensie van recyclen

Vanuit de gekozen materialen ontstaan ook impulsen. Zo onderzoekt een aantal kunstenaars de mogelijkheden van zout, suiker, textiel, marmer of plastic. Net als bij de metalen en edelstenen die doorgaans gebruikt worden voor sieraden, hebben dit soort alternatieve grondstoffen geheel eigen, specifieke eigenschappen en betekenissen die bijdragen aan het verhaal. Door ook afval – in de meest brede betekenis – als uitgangspunt te nemen, krijgt recyclen een heel nieuwe dimensie. 

De kunstenaars in deze tentoonstelling maken ons deelgenoot van opvallende perspectieven en verrassende vernieuwingen. Ze tonen ons oplossingen en ideeën waarvan niemand wist dat er behoefte aan kon zijn. Gezamenlijk zoeken ze een weg naar een andere, mooiere, en een misschien zelfs betere wereld.   

De tentoonstelling wordt op vrijdag 17 mei om 17.00 uur geopend door CODA-directeur Carin Reinders en gastcurator Ellen Maurer-Zilioli. Wie hierbij aanwezig wil zijn, kan zich aanmelden via de roze knop op www.coda-apeldoorn.nl/goneastray.