Stedendriehoek

Restauratie halve bollen A50

APELDOORN – De gemeente laat een beeldbepalend en uniek kunstwerk de komende tijd restaureren. Het gaat om de twee grote halve bollen, die naast de A50 vlakbij de afrit Hoenderloo/Beekbergen liggen. Omdat het om een zeer grondige restauratie gaat, worden de bollen in z’n geheel verwijderd om er goed aan te kunnen werken de komende tijd.

In 1989 kocht de gemeente Apeldoorn het reusachtige werk van de Tilburgse kunstenares Joos Clijsen. De twee halve bollen hebben elk een doorsnede van 4,5 meter en zijn gemaakt van hout en zinken stroken. De kunstcommissie had voor de plaatsing een plek voor ogen waar het formaat van het werk optimaal tot zijn recht zou komen: de hoge groenstrook langs de A50. Vanaf de weg ogen de twee halve bollen als twee enorme radarschotels. Vast staat dat het mysterieuze objecten zijn die de fantasie en nieuwsgierigheid van veel voorbijrijdende bestuurders en passagiers zeker prikkelen.

Bekend en gewaardeerd kunstwerk
Op sommige plekken is de houten bekleding bewust weggelaten; dit draagt bij aan de verwarring over waar de bollen toe dienen en zorgt er ook voor dat het licht ook van achter in de houten constructie schijnt. De in 2005 overleden kunstenares Clijsen heeft zich voor dit kunstwerk laten beïnvloeden door de Arte Povera; een stroming in de kunstgeschiedenis waarbij gebruik wordt gemaakt van eenvoudige materialen. Het is het enige kunstwerk in de collectie van de gemeente dat te linken is aan deze stroming. Het hout van het kunstwerk is in de loop der tijd door houtrot grotendeels aangetast. Om te voorkomen dat stukken kunnen gaan afbreken, wat naast de snelweg ook tot onveilige situaties zou kunnen leiden, wordt het werk nu in zijn geheel gerestaureerd. Bij een eerdere restauratie zijn alleen slechte delen van het hout vervangen, nu zal al het hout vervangen worden door een duurzamere houtsoort (red cedar). De oorspronkelijke zinken stroken worden terug op het nieuwe hout geplaatst.

Langs de snelweg vormt het werk een echte ‘landmark’ voor Apeldoorn en de Veluwe. Uit onderzoek naar kunst in de openbare ruimte in Apeldoorn – uitgevoerd door de gemeente – blijkt dat 93% van de ondervraagden bekend is met dit kunstwerk. Het is een vast beeld in de omgeving en wordt door veel mensen gewaardeerd, bijvoorbeeld als herkenningspunt dat markeert dat je bijna thuis bent. Aannemingsbedrijf Draisma voert de restauratie uit en Kisjes Transport & Verhuur neemt het transport van de bollen voor zijn rekening. Naar verwachting is de restauratie voor de zomervakantie 2020 klaar en liggen de bollen dan weer opgeknapt en wel op hun vaste plek naast de A50.