Stedendriehoek
LOENEN – In het laboratorium van de Berging en Identificatiedienst (BIDKL) legt sergeant-majoor Els Schiltmans alle botten en botjes van een onbekende man anatomisch uit op een van de drie ijzeren obductietafels. Zorgvuldig kijkt, onderzoekt, voelt en meet Schiltmans ieder bot.
“Dit is een man van een jaar of 35 en ik denk dat hij ongeveer 1.75 is,” velt ze al snel haar oordeel. De schedel van de man is in meerdere stukken uit elkaar geklapt en de delen van het schedeldak worden als een 3D legpuzzel op tafel gelegd. “Hoe is deze man om het leven gekomen?” vraagt presentator Dionne Stax.
“Dit soort beschadigingen zien we vaak bij iemand die heel dicht op een explosie heeft gestaan,’’ antwoordt Schiltmans, terwijl ze een groen mondkapje voordoet en een tweede aan Stax geeft. “Om te voorkomen dat ons DNA zich mengt met dat van hem,’’ verduidelijkt ze. Met een speciale zaag haalt ze een stuk van 5 centimeter uit het linkerdijbeen. “Dit bot gaat naar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) waar een DNA profiel wordt opgemaakt. Over drie maanden weten we misschien meer,’’ zegt ze nadat ze de zaag heeft neergelegd en het brokje bot zorgvuldig heeft opgeborgen in een plastic zakje met barcodesticker.
Dit is een scène uit de documentaire ‘De 103 van Loenen’ waarin het geschiedenisprogramma Andere Tijden vier militairen van de Berging en Identificatiedienst een jaar lang volgt tijdens het onderzoek. Dionne Stax tekent voor de presentatie.
Onbekende Nederlanders
Na de oorlog zijn de resten van duizenden in Duitsland omgekomen Nederlanders teruggebracht naar het vaderland. Zij hebben de arbeidsinzet en de concentratiekampen niet overleefd. Allemaal zijn ze gestorven door ongevallen, ontberingen en bombardementen. De meesten zijn onder hun eigen naam begraven. Van een klein deel van de slachtoffers is geen naam bekend. Zij zijn anoniem op Nationaal Ereveld Loenen begraven.
75 jaar na de oorlog wordt een laatste poging gedaan om deze 103 ongeïdentificeerde mannen en vrouwen hun naam terug te geven. Projectleider Els Schiltmans : “Door moderne technieken als DNA, digitalisering en openstelling van archieven zijn we nu beter in staat om hun identiteit te achterhalen. Maar het is een race tegen de klok. Willen we nog levende kinderen treffen dan moeten we opschieten.”
De reportage ‘De 103 van Loenen’ van regisseur Hein Hoffmann is op 4 mei op NPO 1 te zien.
