‘Passeren van dorps- en wijkraden hele slechte zaak’

Eind vorige week vierde Kees Boogaard zijn 70^e verjaardag. Sinds vorig jaar maakt hij als fractievertegenwoordiger deel uit van 50PLUS Apeldoorn. Hij is zeker van plan om tijdens de Politieke Markt (PMA) van donderdag 2 juli zijn zegje te doen over het agendapunt Nieuw Participatiemodel. Datzelfde geldt voor Antoon Huigens, fractievoorzitter van GemeenteBelangen. Beiden zijn het fundamenteel oneens met het collegevoorstel, waarin de dorps- en wijkraden in één keer overbodig lijken geworden.

In het collegevoorstel staat geschreven: ‘Bij het opstellen van beleid of projecten richten we ons niet langer meer vooral tot de dorps- en wijkraden, maar betrekken we alle belanghebbenden rechtstreeks en tegelijkertijd’. En: ‘omdat inwoners zich vaak vooral betrokken voelen bij hun buurt of dorp, is dat het niveau waarop we stevig inzetten op het verbreden en uitbreiden van de participatie’.

Boogaard: “Op zich ben ik het volledig eens met het uitgangspunt van het college dat de inwoners van Apeldoorn meer betrokken moeten worden bij het opstellen van beleid of projecten, maar dat de dorps- en wijkraden dreigen overbodig te worden vind ik een slechte zaak.” Apeldoorn als comfortabele gezinsstad, de omgevingsvisie met Apeldoorn als hoofdstad van de Veluwe, de stemming rond de herinrichting van het Marktplein, Boogaard vindt het allemaal prima: “Je moet als college niet de illusie hebben dat 165.000 Apeldoorners staan te springen om hun mening te geven, maar een zo groot mogelijk deel ervan is een goed uitgangspunt. Echter, de kaders waarin het participatiemodel wordt gegoten, daar zijn we het met 50Plus niet mee eens.”

In het nieuwe participatiemodel is Apeldoorn opgedeeld in 46 ‘buurten’. Dat aantal brengt Boogaard aan het duizelen: “Daar gaat het mis: 36 buurten en 10 dorpen! Ten eerste: waar trek je de buurtgrenzen? Ten tweede: zo’n grote versnippering komt de slagvaardigheid binnen een gemeente ons inziens niet ten goede. En heel belangrijk: de vervanging van dorps- en wijkraden door stadsdeelmanagers leidt wellicht tot een ongewenste verzakelijking waar juist menselijke motieven moeten prevaleren.” Een praktisch voorbeeld hiervan heeft Boogaard meteen paraat: de actie ‘Behoud Boer Bertus op kinderboerderij Laag Buurlo’. “Even voor de goede orde: daar ben ik als burger bij betrokken, niet als raadslid van 50Plus. Zeer recent is Bertus, al veertig jaar beheerder van kinderboerderij Laag Buurlo, uit zijn functie gezet vanwege een persoonlijk conflict met zijn leidinggevende. Hij is zó geliefd dat velen in de buurt opkomen voor Bertus en de petitie voor zijn aanblijven is al liefst 1.700 keer ondertekend en inmiddels aangeboden aan de burgemeester. Maar nu komt mijn punt: de wijkraad heeft dit leed meteen opgepakt en in dit kader diverse brieven geschreven naar het college van B&W en de beheerder van de kinderboerderij Accres, terwijl toen we dit aankaartten bij de stadsdeelmanager, we geen enkele aangename respons kregen. Ook eerdere persoonlijke ervaringen hebben geleerd dat wijkraden altijd voor je klaarstaan en makkelijk aanspreekbaar zijn. Die mag je simpelweg niet afschaffen, ook omdat ze regelmatig buurtborrels en dergelijke organiseren: activiteiten die bijdragen aan verbinding in een wijk.”

Niettemin vreest Boogaard dat hij met zijn pleidooi donderdag een ‘roepende in de woestijn’ zal blijken. “Ik vermoed dat de race naar het nieuwe participatiemodel al is gelopen, maar wil dit tegengeluid toch graag even laten horen. Nogmaals, meer participatie vanuit de bevolking, we juichen het toe, maar het model dat er nu ligt vinden wij niet de juiste manier.”

‘Geen draagvlak voor dit beleid’

Fractievoorzitter Antoon Huigens van GemeenteBelangen is het in grote lijnen eens met het betoog van Kees Boogaard, maar gaat nog een stapje verder: “Met het nieuwe participatiemodel rolt het college het landelijk beleid uit, maar daar verzetten wij ons fel tegen. Wij zijn een sterke voorvechter van het lokale zelfbeschikkingsrecht, waarbij we in lokale samenspraak beslissen over de eigen leefomgeving. GemeenteBelangen staat voor de belangen van Apeldoorn en haar inwoners en voor het collegevoorstel dat er nu ligt is totaal geen draagvlak. Wij vinden dit participatiemodel compleet verkeerd ingestoken en dat gaan wij ook niet meer repareren, ben ik bang.”

De dorps- en wijkraden, die geen rol van betekenis meer spelen in het nieuwe model, zijn woest op het college, zegt Huigens. “Dorpsraden hebben een brief geschreven aan B&W waarin ze hun grote onvrede uiten. En een aantal besturen van wijkraden is zelfs al gestopt, zoals al eerder in bijvoorbeeld Kerschoten. Daar is men juist zo ontzettend goed bezig, met verduurzaming en de vervoersdienst Mobuur. Het college heeft wat ons betreft de slag gemist door de gebrekkige communicatie naar de dorps- en wijkraden. Ik ben zelf beroepshalve mediator en als ik iets geleerd heb, is het dat twee partijen samen tot een mooie oplossing kunnen komen. Dat werkt beter dan een eenzijdige ‘oplossing’ op papier bij de andere partij erdoor drukken, zoals nu gebeurt. Je moet van beneden naar boven werken, niet andersom.”

“Wij zien zeker dat de werking van dorps- en wijkraden beter kan, bijvoorbeeld door de invoering van meer directe democratie. Zo zouden wij graag de inwoners de gelegenheid geven om (online) mee te stemmen over zaken die in de wijk of het dorp spelen, waardoor de feeling met de achterban groter wordt. Voor GemeenteBelangen is directe invloed op jouw eigen leefomgeving belangrijk. Wij zouden deze wijk- en dorpsraden dus juist graag ondersteunen en faciliteren, in plaats van het intrekken van de verordening op de wijk- en dorpsraden zoals het college wil.”

Met het passeren van de dorps- en wijkraden en de versterking van de positie van de stadsdeelmanagers treedt er een ongewenste verambtelijking op binnen de gemeente Apeldoorn, vreest de fractievoorzitter. De landelijke uitrol die nu voorligt ook binnen Apeldoorn, is gestoeld op het zogeheten Haarlemmermeer-model en, zo zegt Huigens, ‘dat werkt niet goed’. “Het probleem is dat dit soort modellen bedenksels zijn van de grote politieke partijen die dit in alle gemeenten in Nederland willen invoeren, vooruitlopend op de Omgevingswet. Maar elke gemeente is anders en vraagt om een andere benadering. Ook daarom zullen wij met GemeenteBelangen het overleg met de diverse dorps- en wijkraden zelf voeren, op zoek naar draagvlak voor de besluitvorming in Apeldoorn in de toekomst. Zo nemen we alvast een voorschot op wat er ‘straks’ na de verkiezingen op dit punt alsnog wellicht weer gaat veranderen, wanneer het huidige collegevoorstel inderdaad niet blijkt te werken en de invloed van de landelijke partijen in de gemeenteraad zal zijn afgenomen. De boodschap aan de wijk- en dorpsraden is dan ook om vooral op hun post te blijven, in afwachting van betere tijden.”