Stedendriehoek
APELDOORN – In 2019 kwam Apeldoorn in het nieuws als een van de eerste gemeenten in Nederland die een vuurwerkverbod wilde invoeren met oud en nieuw. Het jaar erop was er sprake van een landelijk verbod vanwege de coronacrisis. Apeldoorn besloot na de pandemie vast te houden aan een verbod. Arjan Groters van de Partij voor de Dieren vertelt over de argumenten hiervoor.
“Er zijn drie hoofdargumenten. Het eerste is overlast voor mens en dier, waarbij dieren vaak worden vergeten. Ook veiligheid is een belangrijk aspect. Dat geldt natuurlijk voor mensen: er zijn ieder jaar te veel vuurwerkslachtoffers. Maar ook dieren zijn weleens het slachtoffer. Het derde punt is dat het voor het milieu niet goed is. Fijnstof, maar ook zware metalen, die zitten vaak in het vuurwerk. Als dat terecht komt in de natuur, dan spoelt het weer uit naar het grondwater. Dus ook vanuit milieu-oogpunt zijn we geen voorstander van vuurwerk.”
Heeft de Partij voor de Dieren dit punt al lang op de agenda staan?
“Wij hebben er heel lang voor gestreden. Wij zitten sinds 2010 in de raad hier in Apeldoorn, en al in 2011 hebben we dit op de politieke agenda gezet. We hebben daar wel tien jaar aan gewerkt.” Arjan vertelt over de stress bij dieren: “Vaak hebben we het over huisdieren, onze honden en katten die schrikken van de knallen, maar ook wilde dieren hebben last van het vuurwerk. Zo zijn er miljoenen vogels die hun territorium ontvluchten, veel energie verspillen met lange vluchten op grote hoogte en daarna de weg niet meer terug weten te vinden. Sommige vogels overleven dat niet.”
Normstelling en handhaving
Over de handhaving van het vuurwerkverbod zegt Arjan het volgende: “Handhaven is altijd een probleem, en zeker als je iets nieuws invoert is handhaving een argument van de tegenpartij: ‘ja, maar het is toch niet te handhaven’. Ik zeg dan altijd: er is zo veel niet te handhaven. We hebben heel veel regels en wetten die niet strikt te handhaven zijn. Ik noem een snelheidsbeperking op wegen, een gordel die je om moet doen, maar ook door rood licht rijden. Belangrijk om je te realiseren is: het begint niet bij de handhaving, het begint bij de normstelling. Ik vind het belangrijk dat wij als Apeldoorn nu gezegd hebben: wij willen geen vuurwerk meer voor consumenten, omdat het onveilig is, overlast veroorzaakt en milieuverontreinigend is. Handhaven is dan een tweede en dat moet ook gebeuren: er mag in onze ogen best wat strenger worden opgetreden.”
Veranderende tradities
Al jaren is er een discussie gaande over onze feesten: denk aan het Sinterklaasfeest en dus ook oud en nieuw. Het lijkt erop dat we in een overgangstijd leven, waarin onze tradities een vormverandering ondergaan. Dat is voor iedereen wennen. Veel mensen vinden dat vuurwerk hoort bij oud en nieuw omdat het mooi en feestelijk is. Arjan vertelt dat er mooie alternatieven denkbaar zijn, zoals lasershows of een show met drones. “Daarnaast kunnen professionele vuurwerkshows op geschikte locaties gehouden worden, zoals in Apeldoorn komende jaarwisseling op het Zwitsalterrein en in het Zuiderpark. Die zijn een stuk veiliger dan het massaal afsteken van vuurwerk door consumenten.”
Hij benadrukt dat we het feest van oud en nieuw niet gaan afschaffen, maar dat we willen dat dit nog altijd onveiligste feest van het jaar mee verandert met onze normen. “Het gaat dus niet om het feest verbieden. Het gaat erom dat het weer veilig wordt en dat het een feest voor iedereen wordt.”
