Stedendriehoek
Oude verhalen, nieuw leven!
Deze maand: Het historische verhaal van het Caterplein/Röntgen
Toen de ouders van de vijfjarige Wilhelm Conrad Röntgen hem in 1850 de eerste steen van hun nieuwe huis aan de Dorpstraat (nu Hoofdstraat 171 – Caterplein) lieten leggen, kon niemand bevroeden dat nog geen vijftig jaar later de hele medische wereld de naam van hun zoon zou kennen.
Het gezin is twee jaar daarvoor verhuisd van het Duitse Remscheid naar Apeldoorn. Op de particuliere middelbare school in Apeldoorn is hij een gemiddelde leerling en hij verlaat zonder diploma de ambachtsschool in Utrecht. Op de technische hogeschool in Zürich waar hij op zijn twintigste naartoe gaat, ziet hij het licht. Wilhelm haalt met prachtige cijfers zijn ingenieurstitel, hij studeert verder en in 1869 promoveert hij.
Wilhelm wordt hoogleraar fysica aan de universiteit van Wurzburg, waar hij in 1895 een sensationele ontdekking doet: de röntgenstraling. Al snel staan de kranten vol met foto’s van het menselijk skelet. Wilhelm is niet uit op een patent of octrooi, hij is tegen vercommercialisering van de wetenschap. Hij wil dat zijn uitvinding zo snel en zo breed mogelijk toepasbaar is. Wilhelms hoofdprijs komt als hij in 1901 de eerste Nobelprijs voor Natuurkunde ontvangt. Het bijbehorende geldbedrag schenkt hij aan zijn oude universiteit in Wurzburg.
Tijdens zijn studie ontmoet hij Anna Bertha Ludwig, dochter van de waard van de kroeg waar hij graag komt. Ze worden een stel en trouwen in 1872, in Apeldoorn. De huwelijksvoltrekking door burgemeester Tutein Nolthenius vindt plaats in het nieuwe raadhuis. Het kerkelijk huwelijk is in de Nieuwe Kerk aan de Loolaan. In welk café hun huwelijksfeest gevierd wordt is niet bekend, want na Wilhelms overlijden in 1945 worden conform zijn testament al zijn wetenschappelijke en privé-archieven vernietigd.
De villa waar Wilhelm Conrad Röntgen is opgegroeid behoort tot de oudste panden van de Apeldoornse binnenstad. De eerste steen die Wilhelm in 1850 legde is in een zijmuur gemetseld. In 1967 verandert de gemeente Apeldoorn de Parkweg in de Professor Röntgenstraat. In de hal van het Gelreziekenhuis en op de afdeling radiologie staat een bronzen buste van Röntgen. Daarnaast zijn er als ode aan de beroemde oud-Apeldoorner in het ziekenhuis twee informatiewanden over Wilhelm Conrad Röntgen.
Het historische verhaal van de binnenstad is een initiatief van Apeldoorn Partners, Stichting Centrum Evenementen Apeldoorn, CODA en Gemeente Apeldoorn, om erfgoed beter zichtbaar te maken. Lees meer over het historische verhaal van het Caterplein/Röntgen op www.apeldoorn-binnenstad.nl/historischverhaal
Foto:
Röntgen in de collegezaal van de universiteit van Würzburg, 1898 | ©CODA Archief
