Stedendriehoek
APELDOORN – Ieder nieuw schooljaar wordt aan de kinderen van Montessorischool Passe Partout het verhaal verteld over wat er op 2 december 1944 in Apeldoorn heeft plaatsgevonden. De razzia van 2 december, de treinbeschieting van 3 december en Kamp Rees.
Zo werden op 2 december 1944 11.000 mannen in de leeftijd tussen 15 en 57 jaar afgevoerd naar het Marktplein te Apeldoorn. Daar werden vervolgens 4.500 mannen vastgehouden en later die dag werden ze met behulp van twee treinen afgevoerd naar de IJssellinie.
Een dag later, op 3 december, werd de eerste trein nabij het plaatsje Werth te Duitsland door geallieerde vliegtuigen beschoten en daarbij vielen 29 doden en vele zwaargewonden. Degenen die licht gewond of ongedeerd waren, net als de mannen uit de tweede trein, werden vervolgens naar Zevenaar of Elten gedeporteerd.
Op 5 december werden, zowel te Zevenaar als te Elten, de ouderen van de jongeren gescheiden. Mannen beneden de leeftijd van 40 jaar werden lopend afgevoerd naar Rees. Met slechts twee stukjes brood en een halve liter koolwatersoep per dag, geen sanitair en slapen op de bevroren kale grond, was het leven hier een hel.
Mede dankzij de samenwerking tussen De Stichting Dwangarbeiders Apeldoorn 1940-1945, de Stichting Bevrijding ‘45, de gemeente Apeldoorn en de Stichting Februari 1941, die de adoptie van oorlogsmonumenten door de schooljeugd begeleidt, kan deze herdenking worden gehouden.
Monument
Op 2 december 2004 is het monument De Dwangarbeider onthuld op het Marktplein en daarbij waren vele betrokkenen en nabestaanden aanwezig. De herdenking begint vrijdag 2 december om 13.00 uur in de Raadzaal van het gemeentehuis te Apeldoorn.
