Stedendriehoek
APELDOORN – Toen Jelle Kampen (1956-2022) in de jaren tachtig de wereld introk als beeldend kunstenaar wilde hij, tegen de stroom in, vooral ‘duidelijke’ beelden maken. Zijn inspiratie vond hij niet alleen in kunsthistorische iconen, maar ook in beeldmerken en logo’s uit de commerciële sector. Muziek en literatuur waren eveneens belangrijke interessegebieden en zijn nieuwsgierige, onderzoekende geest maakte dat ook maatschappelijke thema’s onderdeel waren van zijn artistieke wereld.
Jelle Kampen was de echtgenoot van beeldend kunstenaar en sieradenmaker Lucy Sarneel (1961-2020) die met een breed oeuvre vertegenwoordigd is in de collectie van CODA. Het werk van Jelle Kampen is na zijn overlijden deel gaan uitmaken van de CODA-collectie. Soulmates brengt niet alleen de veelzijdigheid van Kampen in beeld, maar toont ook dat hij en Lucy Sarneel, ondanks een strikt gescheiden kunstenaarspraktijk, zielsverwanten waren die met hun werk thuishoren in de CODA-collectie. Soulmates is van 8 oktober 2023 tot en met 14 januari 2024 te zien in CODA Museum Apeldoorn.
Brede, open blik
Jelle Kampen keek met een brede, open blik naar de wereld en beeld, taal, verhalen en de transformatie daarvan waren de belangrijkste thema’s in zijn werk. Hij had weinig aandacht voor culturele makelaars en vond de tijd in zijn atelier te kostbaar om te verspillen aan de PR en marketing van zijn werk. De enige locaties waar hij zijn werk periodiek tentoonstelde, waren de presentatieruimte van het voormalige Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam, WG Kunst, en in zijn eigen atelier. In openbare collecties was zijn werk nauwelijks aanwezig. De monumentale wandschilderingen die hij maakte voor Cortile in Amstelveen zijn gerestaureerd, maar zijn kunstwerk voor het Olympisch Stadion werd onlangs overgeschilderd. Jelle Kampen werkte in deze opdrachten samen met Galerie Maria Chailloux die hem en zijn werk van 1991 tot en met 2006 vertegenwoordigde. Toen hij in mei 2022 onverwacht overleed, was hij bezig met de voorbereidingen voor de tentoonstelling Personal Landscapes & Living Rooms in de galerie van het Wilhelmina Gasthuis: de plek waar hij sinds 1984 ook woonde en werkte. Hier ontmoette hij zijn vrouw, kunstenaar en sieraadontwerper Lucy Sarneel, en hun beide dochters zijn hier geboren en grootgebracht. Jelle en Lucy doorliepen beiden de Rietveld Academie: Jelle studeerde aan de afdeling schilderen en vrije grafiek en Lucy volgde de sieraadopleiding.
Iconen
Jelle Kampen kende de kunstgeschiedenis goed, gaf er les in en putte eruit. Hij werkte vanuit of op basis van iconen – twintigste-eeuwse klassieken als Matisse, Mondriaan, Rousseau, Willink en Dali – maar ook vanuit andere bronnen zoals DNA-structuren. Zijn werk is letterlijk en figuurlijk gelaagd en zijn oeuvre kenmerkt zich door een heel eigen handschrift en beeldtaal dat zijn kracht als verhalenverteller toont. Met zijn werk daagde hij de beschouwer voortdurend uit. De duidelijke beelden die hij aan het begin van zijn carrière zo graag wilde maken, verwerden in de loop der tijd tot uitvergrote details die niet meteen als figuratie te lezen zijn. Denk aan menselijke organen of delen van het skelet zoals rugwervels en het strottenhoofd, waarbij hij behalve penselen ook vingers en vuisten gebruikte als spons, waardoor een Rorschach-achtig effect ontstond. Vanaf 2012 werd zijn werk meer autobiografisch. Zijn heden en verleden vertaalde hij naar abstract-figuratieve beelden en zijn kwetsbare longen en beademing werden onderdeel van zijn werken. De zichtbare vorm verwees naar zaken die we niet zien of niet kunnen duiden zonder de context te kennen, zoals het zelfportret met pillenstrips als gestileerde vorm.
Niemand kon bevroeden dat de tentoonstelling Personal Landscapes & Living Rooms van Jelle Kampen in mei 2022 bij WG Kunst ook zijn afscheidstentoonstelling zou worden. Inmiddels is zijn oeuvre door aankopen en een schenking van de dochters Anna en Niki Kampen onderdeel geworden van de CODA-collectie. Daarmee is zijn werk ook openbaar kunstbezit. CODA-directeur Carin Reinders: “Jelle Kampen is een veelzijdige, interessante kunstenaar. Zijn knipsels zijn zo authentiek en zijn werken op papier passen perfect in de collectie van CODA.”
Lucy Sarneel
Het oeuvre van Lucy Sarneel is ruim vertegenwoordigd in de collectie van CODA Museum. In 2017 programmeerde CODA de tentoonstelling Private Territory in Public, die aangeduid werd als een ‘mid-career’ tentoonstelling, omdat verondersteld werd dat er nog decennialang prachtig werk zou volgen. Lucy Sarneel overleed echter in 2020. De tentoonstelling Soulmates is van 8 oktober 2023 tot en met 14 januari 2024 te zien in CODA Museum Apeldoorn.
Opening
De tentoonstelling wordt geopend op zondag 8 oktober om 14.30 uur door CODA-directeur Carin Reinders en Ward Schrijver, kunsthistoricus en curator. Wie aanwezig wil zijn bij de opening, kan zich aanmelden via de roze knop op www.coda-apeldoorn.nl/soulmates.
Niki en Anna Kampen realiseerden een publicatie over het werk van Jelle Kampen. Deze publicatie is te koop in CODA Winkel.
