Stedendriehoek
LOENEN/REGIO – Defensie ziet af van het verder onderzoeken van grootschalige munitieopslag in Toldijk, Zevenaar en Zoelen en van terreinen in Loenen en Wapenveld om met explosieven te trainen. Provincie Gelderland is ronduit tevreden dat ze hierin bij Defensie gehoor heeft gekregen, want dit zou een behoorlijke impact opleveren op de leefomgeving – zoals het verdwijnen van woningen en geluidsoverlast.
Ook ziet Defensie af van grootschalige terreinuitbreiding van bestaande legerplaatsen in Ermelo en Stroe om ondersteunende eenheden te versterken. Mede op aangeven van gemeenten en provincie ziet het ministerie wel mogelijkheden om activiteiten op deze legerplaatsen te intensiveren. Investeringen in Ermelo en Stroe zijn namelijk belangrijk voor de economie en lokale voorzieningen. Bovendien is hier veel ruimte beschikbaar; het is niet nodig om grond te onttrekken aan bijvoorbeeld landbouw of woningbouw.
Defensie ziet nog wel mogelijkheden om met explosieven te trainen op een terrein langs de A50 in de gemeente Rozendaal. Provincie Gelderland volgt dit nauwgezet. Later dit jaar doet Defensie uitspraak over een onverharde landingsbaan voor transportvliegtuigen op vliegbasis Deelen. Daar is provincie Gelderland tegen. Dit zal overlast geven voor mens, dier en natuur. Bovendien zouden nadelige effecten zich hier opstapelen, door oefeningen met helikopters en goederendrones.
Snelle duidelijkheid
Provincie Gelderland biedt graag ruimte aan Defensie, vooral waar het bestaande militaire terreinen en kazernes betreft. Defensie gaat uitbreiden omdat de situatie in de wereld vraagt om het versterken van de Nederlandse defensiemacht. Eind 2023 heeft het ministerie aangegeven welke activiteiten op welke plekken zij daarvoor onderzoekt. Inmiddels heeft het Kabinet aangegeven welke locaties Defensie niet meer zal onderzoeken. Provincie Gelderland is tevreden over de duidelijkheid die Defensie nu geeft. Inwoners en ondernemers hadden behoefte aan snelle duidelijkheid over welke locaties afvallen. Omwonenden van afgevallen locaties zitten nu niet langer in onzekerheid. De komende maanden blijft provincie Gelderland intensief contact houden met Defensie en de gemeenten met locaties die nog in beeld zijn.
Zorgen blijven
Defensie zoekt dus naar nieuwe locaties voor de uitbreiding van haar oefenterreinen. “Gelukkig is voor een aantal natuurgebieden van Natuurmonumenten aangegeven dat die niet verder worden onderzocht. Dat geldt voor het Zwanenwater, de Duinen van Goeree, Voornes Duin en Loenense Bossen. Logisch ook, want in kwetsbare natuur horen geen militaire oefeningen. Natuurmonumenten heeft begrip voor het belang van militaire oefeningen maar houdt grote zorgen over oefenen in de natuur in Nederland. Zo blijft natuurgebied Terletse Heide in Nationaal Park Veluwezoom nog in aanmerking komen voor oefeningen met explosieven. En over laagvliegoefeningen zijn nog helemaal geen uitspraken gedaan. Dit blijkt uit informatie die het ministerie van Defensie openbaar heeft gemaakt”, aldus Jeroen de Koe, directeur Natuurmonumenten.
“Defensie verkleint het aantal onderzoekslocaties voor de uitbreiding van militaire activiteiten in Nederland. Dat doet zij op basis van de eerste resultaten van de milieueffectrapportage, overleggen met gemeentes en provincies en gesprekken met inwoners in heel het land. In een brief aan de Tweede Kamer heeft de militaire organisatie duidelijkheid gegeven welke locaties wel en welke verder niet onderzocht gaan worden. De Loenense Bossen met de natuurgebieden Reeënberg en Hoeve Delle vallen af als onderzoeksalternatief voor een nieuw oefenterrein. In de brief staat dat ‘de locatie in Loenen in de buurt van een Natura 2000-gebied ligt en het is niet eenvoudig uitvoerbaar binnen het geldende juridisch kader en de vigerende natuur- en milieuwetgeving’.” Maar er zijn meer redenen: “Daarnaast zijn er op deze locatie andere significant negatieve effecten zoals het aantal geraakte woningen en hinder op omgeving. Het in gebruik nemen van de locatie Loenen is daarnaast onwenselijk door de directe nabijheid van het Ereveld Loenen.”
Heide uniek en onvervangbaar
Zorgen blijven er over de Terletse Heide. De Koe: “In een kwetsbaar en Europees beschermd natuurgebied als Terletse Heide passen geen oefeningen met explosieven. De heide is uniek en onvervangbaar. Het is onderdeel van het oudste Nationaal Park van Nederland, Veluwezoom, en grotendeels in eigendom van Natuurmonumenten. Al veertig jaar kan de natuur hier zijn gang gaan. De Terletse Heide is leefgebied voor dassen, reeën, edelherten en vogels zoals nachtzwaluw, raaf en roodborsttapuit. Ook leven er zes van de zeven soorten reptielen die in Nederland voorkomen zoals de zandhagedis en adder. Daarnaast is het een geliefd gebied voor mensen om van de natuur, rust en ruimte te genieten.”
De directeur van Natuurmonumenten vervolgt: “Defensie geeft aan dat voor de overgebleven gebieden verder onderzoek nodig is. Wij zijn ervan overtuigd dat onderzoek naar de Terletse Heide zal laten zien dat ook dit gebied geen kans maakt om als potentieel defensieterrein te worden aangewezen.” Tijdens het verdere onderzoek blijft Natuurmonumenten in gesprek met Defensie om haar kennis te delen en zorgen kenbaar te maken, zodat bij het vormgeven van nieuwe oefenterreinen keuzes gemaakt worden die de natuur in Nederland maximaal beschermen.
Foto: Sandra Comes
