Stedendriehoek
Het bericht viel begin januari onverwacht ‘op tafel’ bij raadsleden en medewerkers van de Gemeente Voorst: Jos Penninx (66) neemt in augustus afscheid als burgemeester, na – zoals hij zelf aangeeft – ‘veertien mooie jaren’. Het doel dat hij zichzelf stelde bij zijn aantreden in 2006, een verbinder zijn tussen alle lagen binnen de gemeente, heeft Penninx wel gehaald, al verbiedt zijn bescheiden inborst hem daar prat op te gaan.
Zijn voorganger als burgervader in Voorst, Johannes van Blommestein, was liefst 24 jaar in functie, vier termijnen van zes jaar. Penninx stopt bijna halverwege zijn derde. “Of dit het goede moment is om met pensioen te gaan? Ik kon in elk geval niet mijn termijn volmaken in 2024, want dan word ik eerder 70 en op die leeftijd wordt een burgemeester ontslagen. Dat wilde ik per se voorkomen. Volgend jaar, in 2022, zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Dan moet je als burgemeester niet vertrekken. In 2023, ja, dat kon wel, maar ik speelde al bijna een jaar geleden met de gedachte om ermee op te houden, ook in goed overleg met het thuisfront natuurlijk. Vervolgens heb ik eerst de Commissaris van de Koning van de Provincie Gelderland ingelicht en daarna mijn collega’s in het gemeentehuis en de Burgemeesterskring Noord-Veluwe waar ik voorzitter van ben.”
Penninx vindt het trouwens erg jammer dat hij zijn besluit tot stoppen zo ‘klinisch’ in coronatijd aan de inwoners van de Gemeente Voorst heeft moeten mededelen. “Veel liever had ik dit persoonlijk gemeld in terloopse gesprekken met verenigingen tijdens de Nieuwjaarsrecepties, tijdens Carnaval en Koningsdag, maar vanwege corona is dat allemaal anders gelopen. Het besluit om komende zomer op te stappen, is ook weloverwogen genomen, zodat mijn opvolger zich na de vakantie dan rustig kan inwerken tot aan de gemeenteraadsverkiezingen. Ik hoop vanzelfsprekend dat ik nog wel fysiek in deze vreemde periode, op een leuke manier afscheid kan nemen.”
Het komende, laatste halfjaar dat Penninx de ambtsketen draagt, wil hij nog nuttig besteden. Het is voor de burgervader geen kwestie van achterover leunen en wachten tot de zon in coronatijd weer gaat schijnen, maar het is ook niet de bedoeling dat de aandacht zes maanden lang uitgaat naar zijn vertrek: “Het werk gaat door zoals het ging. Iedereen moet blijven doen wat die moet doen met respect voor elkaar. De gemeenteraad dient zich goed te laten informeren en neemt, wikkend en wegend, besluiten. Het college dient de zaken goed voor te bereiden en dat ondersteunen is de kernrol van de burgemeester. Het gaat dus niet om míjn plannen, maar om de plannen die er zijn en dat deze heel zorgvuldig worden uitgewerkt.”
En dan is het zo augustus. De burgemeester knikt: “Je wilt weten wat ik daarna ga doen, hè. Veel golfen! Weinig burgemeesters doen dat, maar ik kan het ze van harte aanraden. Ik ben lid van golfclub De Breuninkhof in Bussloo en ben daar wekelijks op de baan te vinden, met ook vier zondagen in het jaar competitie. Of ik er ook goed in ben? Handicap 12, ik ben er blij mee. En het aardige van deze sport is dat je tegen iedereen kunt spelen, ook al ben je beter of minder dan je opponent. Door de handicap blijft het altijd leuk en spannend. Sporten heb ik overigens altijd wel gedaan hoor: voetballen, tennissen, golfen dus. Het liefst sport ik in groepsverband, ook voor het sociale aspect.”
Voordat Penninx in 2006 werd geïnstalleerd in de Gemeente Voorst was hij vele jaren wethouder en ook locoburgemeester in Zaltbommel, eveneens gelegen in de provincie Gelderland. “Dat was wel een voordeel, ja”, erkent de PvdA-politicus. “Ik wist wat er in Gelderland speelde, ik kende het Provinciehuis al, en bovendien is de stad Zaltbommel vergelijkbaar met Twello: beide rond de 13.000 inwoners. Iedereen kende me als wethouder. En je wilt als bestuurder ook toegankelijk zijn voor iedereen. Het is nog weleens gebeurd hoor: liep ik een winkel binnen, zag ik iemand naar me kijken en die zei dan niets. Maar in de ogen zag ik een vraag die hij of zij me graag wilde stellen. Liep die persoon naar buiten, zag ik nog steeds die blik. Dan wist ik dat ik buiten een gesprek met die persoon moest aanknopen. En dan kwam het hoge woord er vaak wel uit. Dat zijn voor mij toch veelal de leukste contacten.”
De geboren Brabander werd in de Gemeente Voorst ook allerhartelijkst ontvangen. “Dat vergeet ik nooit meer. Het was voor de inwoners ook bijzonder natuurlijk, een nieuwe burgemeester, na bijna 25 jaar dezelfde. Maar vanaf het begin liep alles heel soepel: de inwerkperiode, het contact met de Voorstenaren. Want de relatie met de samenleving moet goed zijn, dat is de basis voor een burgemeester. Heel veel contact onderhouden met mensen en de activiteiten binnen de gemeente. Met aandacht en zorgvuldig te werk gaan. Mijns inziens moet de overheid door de mensen worden gezien als een orgaan dat wijze besluiten neemt. Dat, wanneer je terugkijkt, je kunt zeggen; ja, zo had ik het ook gedaan. Dat betekent heel veel werk en dat wil ik volhouden tot aan het afronden van mijn ambtsperiode.”
En dat is nodig, want hoewel een burgemeester altijd wel wat belangrijks omhanden heeft, hebben corona en alle maatregelen die daarmee samenhangen erg veel van Penninx, de wethouders, de medewerkers en van andere gemeentebestuurders gevraagd. “Ik wil in dit kader zeggen dat ik trots ben op de Voorstenaren die zich dit afgelopen jaar en tijdens de jaarwisseling zo gedisciplineerd hebben gedragen. Op alle nieuwe maatregelen die het kabinet aankondigde, moeten wij als gemeentebestuur adequaat reageren. In de laatste persconferentie werd aangekondigd dat bestellingen bij ook niet-essentiële winkels weer mogen worden afgehaald. Vanaf dat moment treden wij in contact met deze ondernemers, zeker ook om te laten zien dat wij met hen meedenken en hen zo goed mogelijk ondersteunen. Zoals we ook vanuit ondermeer Voorst Actief het sporten en bewegen voor jongeren in coronatijd stimuleren.”
Tijdens zijn gehele politieke loopbaan heeft Penninx altijd het adagium aangehangen van: politici moeten inspireren en motiveren. “Dan creëer en behoud je als volksvertegenwoordiger het vertrouwen van de achterban en inwoners. En bij tegenslag niet mopperen, maar kansen zoeken. Dat geldt niet alleen voor politici, maar bijvoorbeeld ook voor de ondernemers die dat – naar mijn mening – in coronatijd voorbeeldig hebben gedaan.”
Vanuit Brabant naar Zaltbommel. Vanuit Zaltbommel naar Voorst, de groenste gemeente van Europa. Staat er in augustus weer een verkoopbord in de tuin van Penninx? Hij schudt het wijze hoofd: “Nee, zeker niet! Wij wonen hier fantastisch, mijn vrouw en ik hebben hier ons netwerk opgebouwd.” Als burgemeester én inwoner is hij dan ook een zeer tevreden Voorstenaar. “Het is hier goed vertoeven. Dat vinden niet alleen mijn vrouw en ik, de dorpsenquêtes van vorig jaar tonen aan dat onze bevindingen breed worden gedeeld.” Penninx roemt de aandacht voor elkaar en de vormgeving en ruimtelijke kwaliteit in de gemeente. De hagen, het groen, monumenten, de landschappen, hij noemt het top. “Wij kijken naar details en daar vind ik dat de gemeente een sterke rol speelt.”
Een goed leven in de gemeente Voorst, daar is iedereen bij gebaat en daar wordt hard aan gewerkt. De tevredenheid onder de inwoners is groot, al blijven er altijd wensen en gaat niet alles altijd van een leien dakje. Al vóór het aantreden van de burgemeester lag er het ‘hoofdpijndossier’ omtrent de westelijke randweg om Twello, die de gemeenteraad verdeelt. Wanneer hij in augustus afscheid neemt, ligt het dossier er vermoedelijk nóg. Maar dit is een voetnoot in een burgemeesterschap dat de aanstaande pensionado veel energie heeft gekost, maar nóg meer energie heeft gegeven. Toen de eerste burger van Voorst zijn aftreden bekendmaakte, vorige maand in het gemeentehuis, was het lang stil en kreeg hij daarna volop applaus. De Gemeente Voorst gaat hem missen en ongetwijfeld zal ook na augustus een beroep op hem worden gedaan door verenigingen en instanties. Hij zegt daar niet bij voorbaat ‘ja of nee’ tegen. “Maar wat ik in ieder geval níet wil, is mijn opvolger voor de voeten lopen…”
