Beeld van kunstenaar Tirzo Martha eindelijk officieel onthuld

APELDOORN – Zaterdag 3 juni onthult Peter Messerschmidt, wethouder Cultuur in Apeldoorn, het beeld Overcoming Ourselves In Order To Overcome van Tirzo Martha in het Sprengenpark in Apeldoorn. Ester Naomi Perquin draagt tijdens de onthulling het gedicht voor dat zij speciaal voor het beeld van Martha schreef.

Tirzo Martha ontving in 2019 de Wilhelminaring, de tweejaarlijkse oeuvreprijs voor beeldhouwers ouder dan 50 jaar. Onderdeel van deze prijs is een opdracht van de gemeente Apeldoorn om een beeld te maken voor het Sprengenpark. In december 2020 werd Martha’s beeld in het park geplaatst. Door de coronamaatregelen kon de officiële onthulling toen niet doorgaan.

Drie principes

Martha over zijn werk Overcoming Ourselves In Order To Overcome: “Bij het creëren van dit werk zijn drie principes leidend geweest: balans, stapelen en dragen. Met ontzag denk ik aan de oude tempels, bijvoorbeeld in Peru. Eeuwen later zijn we nog steeds diep onder de indruk. Het is de magie van de beeldhouwer. Stapelen is natuurlijk een klassieke vorm van beeldhouwen. Ik vind het mooi om op dat eeuwenoude principe in deze tijd terug te vallen.”

Negen inwoners van Apeldoorn werkten mee aan het kunstwerk. Zij brachten objecten mee die hun band met de stad symboliseren: van een gevlochten mand van oma en kastanjes uit de omgeving tot een 17^de-eeuwse baksteen van Paleis Het Loo. Al deze objecten zijn verwerkt in het beeld en maken het tot een uniek kunstwerk. Tirzo Martha: “Van de negen inwoners wonen sommigen al generaties lang in de stad, terwijl anderen op een bepaald moment in hun leven er gewoon zijn komen wonen. Tijdens het werken was ik verrast door hun openheid en over de gevoelde noodzaak om samen een kunstwerk te maken. Door corona zijn mensen veranderd in hun omgang met elkaar. We hebben naar elkaars verhalen geluisterd en met elkaar van gedachten gewisseld.”

Overcoming Ourselves In Order To Overcome is het tweede werk van Tirzo Martha in de publieke ruimte in Nederland na De dematerialisatie van de vijf geboden in de vijf zintuigen (2019) in Den Haag.

Wilhelminaring 2019

Tirzo Martha is de elfde winnaar van de Wilhelminaring. Ted Noten ontwierp speciaal voor Martha de ring. Van 6 september tot 6 december 2020 vond de tentoonstelling Het huis dat nooit af is plaats in CODA Museum Apeldoorn. De jury bestond in 2019 uit Lex ter Braak (voorzitter), Ann Demeester, Hanne Hagenaars, David Bade en Gerrit Steenbergen.

Uit het juryrapport: ‘Zijn beelden vallen op door hun geconcentreerde speelsheid, hun afgewogen gebruik van allerhande materialen en hun immanente vernieuwing van het tegelijk herkenbare sculpturale. Zijn onconventionele materiaalgebruik is daar op velerlei wijze de drager van en staat dwars op het aloude idioom van marmer, staal, stam. Emmers, wasknijpers, gevonden voorwerpen, autobanden, tekstborden, afgedankte spullen vormen de grondstoffen van zijn assemblages en sculpturen die altijd afgewogen en uitgebalanceerd zijn. En dat zonder de vitaliteit, de levenskracht en de directe aanwezigheid van zijn werk op enigerlei wijze in te dammen.’

Over de kunstenaar

Tirzo Martha (Willemstad, Curaçao, 1965) is een veelzijdig kunstenaar, hij is beeldhouwer, schrijver en performancekunstenaar. Hij woont en werkt in Curaçao en in Nederland. In de jaren 1980 studeerde hij achtereenvolgend aan de Akademia di Arte Korsou in Willemstad, aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en aan Frans Molenaars Modeschool. In 2006 richtte hij samen met David Bade het Instituto Buena Bista (IBB) op in Willemstad. Martha’s installaties en beelden zijn vaak het product van samenwerkingsprocessen met mensen uit alle lagen van de bevolking.

Over de Wilhelminaring

De Wilhelminaring is de Nederlandse oeuvreprijs voor beeldhouwers die ouder zijn dan vijftig jaar. De prijs wordt sinds 1998 eens in de twee jaar toegekend aan een in Nederland wonende beeldend kunstenaar. Stichting Wilhelminaring wil met deze prijs aandacht genereren voor de beeldhouwkunst in Nederland, het grote publiek laten kennismaken met kunst in de publieke ruimte en een bijdrage leveren aan het verstevigen van de positie van de beeldend kunstenaar ouder dan vijftig jaar.

De prijs brengt verschillende disciplines bij elkaar. De winnaar ontvangt tijdens de prijsuitreiking een ring, speciaal ontworpen door een hedendaags sieraadontwerper. De gemeente Apeldoorn geeft de winnaar vervolgens de opdracht een beeld te maken voor het Sprengenpark in Apeldoorn. Tijdens de onthulling van het beeld draagt een dichter een gedicht voor, geïnspireerd op het beeld en/of het oeuvre van de winnaar. Ook krijgt de winnaar van de Wilhelminaring een tentoonstelling in CODA Museum in Apeldoorn.

De Wilhelmaring is vanaf 1998 toegekend aan Henk Visch (2023), Lily van der Stokker (2021), Tirzo Martha (2019), Eja Siepman van den Berg (2017), Auke de Vries (2015), Hans van Houwelingen (2013), Piet Slegers (2011), John Körmeling (2009), Maria Roosen (2006), Carel Visser (2004), Jan van Munster (2002), Joep van Lieshout (2000) en Joop Beljon (1998). Zie voor meer informatie: www.wilhelminaring.nl

Foto’s:

Tirzo Martha met de Wilhelminaring, ontworpen door Ted Noten. (Foto: Janneke Veldman)

Tirzo Martha, Overcoming Ourselves In Order To Overcome, 2020, mixed media. (Foto: Evert van de Worp)