Stedendriehoek
ZUTPHEN – Wie de Zutphense binnenstad via de Drogenapstoren binnenloopt, kan het niet ontgaan: boven de poortdoorgang is een wapensteen aangebracht met het gebeeldhouwde wapen van Zutphen.
De wapensteen is in 1616 gemaakt voor de Nieuwstadsbinnenpoort, maar die poort is in 1870 gesloopt. De steen belandde uiteindelijk in het museum van Zutphen in de Wijnhuistoren. Daar maakte die de grote museumbrand mee tijdens de bevrijding van Zutphen in 1945. De steen is nu gerestaureerd en teruggekeerd in een Zutphense stadspoort.
Wapenstenen hebben alle poorten van Zutphen gesierd. De bezoeker wist meteen in welke stad hij was aangekomen, zoals een plaatsnaambord bij de bebouwde kom. Maar alle stadspoorten van Zutphen zijn in de negentiende eeuw gesloopt, op de Saltpoort (nu Drogenapstoren) na. Die werd na een restauratie in 1890 een watertoren en overleefde zo de sloopwoede van destijds.
Sluitstuk
De Drogenapstoren is in 2023 gerestaureerd en als sluitstuk is nu de wapensteen geplaatst. De bij de restauratie betrokken bouwhistoricus Hein Hundertmark zocht hiervoor de beste plek: een dichtgezette nis boven de poortdoorgang. Met het plaatsen van de steen is het straatbeeld van Zutphen weer een stuk historie rijker.
Meer gevelstenen terug in beeld
Overigens maakt het plaatsen van de steen deel uit van een groter project van het Erfgoedcentrum Zutphen om gevelstenen, die nu verweesd in het museumdepot liggen, weer een plek in de stad (en Warnsveld) terug te geven. Zo kreeg de Martinuskerk in Warnsveld zijn elfde-eeuwse deelzuiltje in de toren terug, werd een groot cartouche uit 1593 weer teruggeplaatst in de Wijnhuistoren (in het Clockhuys) en zijn enige maanden geleden twee gedenkstenen in de Berkelmuur bij de Overwelving ingemetseld. Die stenen herinnerden aan verbouwingen van de watermolens in 1653 en 1722 op die plaats.
Wapensteen en fronton verenigd
Een bijzondere bijkomstigheid is dat links van de Drogenapstoren een groot fronton met het stadswapen op de stadsmuur staat, verscholen achter overdadig groen. Het fronton (driehoekig ornament op een gebouw) sierde de Nieuwstadsbuitenpoort en werd, ook na de sloop van de buitenpoort in 1876 en enige omzwervingen, in 1939 op de net gerestaureerde stadsmuur geplaatst. De wapensteen van de binnenpoort en het fronton van de buitenpoort zijn daarmee weer enigszins met elkaar verenigd. (Foto: Erfgoedcentrum Zutphen)
