Stedendriehoek

Unieke Berkelkaart tijdens Open Monumentendag

Een meterslange, achttiende-eeuwse kaart van de Berkel die normaal in het archiefdepot is opgeborgen, is tijdens het Open Monumentenweekend te zien bij het Regionaal Archief Zutphen. Dit weekend staat in het teken van het landelijke thema ‘Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen’. Er is ook aandacht voor het Zutphense erfgoedjaarthema ‘Gedrukt in Zutphen’ en daarnaast blijkt het altijd een publiekstrekker om eens binnen te kunnen kijken in het depot waar kilometers archief worden bewaard en onderhouden.

Hoogtepunt is de meer dan dertien meter lange kaart uit 1763 van de Berkel. Deze prachtige en unieke kaart, van de rivier die de Achterhoek verbindt, is voor het eerst in vijftien jaar weer in het echt te zien. Hierop is de rivier vanaf Vreden (Duitsland) tot aan Zutphen in beeld gebracht. De Zutphense stadsbouwmeester Gerrit Ravenschot had een rapport ingediend met maatregelen om de Berkel beter ‘navigabel en tot negotie (handel) vaarbaar’ te maken. Dat was de aanleiding dat hij in 1761 de opdracht kreeg de rivier in kaart te brengen. Hij deed dit samen met Johan Huijbert van den Heuvel en Ludovicus Henricus Bonnet. De totale Berkelkaart die zij maakten bestaat uit drie delen, met een hoogte van 1,05 meter en een gezamenlijke lengte van 13,89 meter. Ze tekenden met pen in bruine inkt op stevig lompenpapier. Vanwege het landelijke thema van Open Monumentendag ‘Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen’ stelt het archief deze kaart dit weekend sinds lange tijd weer tentoon.

Drukkerij Thieme

Het middeleeuwse gebouw waarin het archief is gevestigd, herbergt een rijke geschiedenis. Vorig jaar, toen het erfgoedjaarthema ‘Hanze’ was, was in een tentoonstelling te zien hoe het gebouw in die periode fungeerde als gasthuis. Dit jaar gaat een kleine tentoonstelling in de studiezaal over de Zutphense drukker en uitgever Thieme, die zich hier eeuwen later vestigde. Hermann Carl Anton Thieme startte zijn drukkerij in 1792. Na zijn overlijden in 1826 nam zoon Willem het over en ook de volgende nazaten zetten het bedrijf voort. Thieme gaf vanaf 1849 de Zutphensche Courant uit en specialiseerde zich in het uitgeven van schoolboeken. Het bedrijf zat door de jaren heen op verschillende locaties in Zutphen. Het liet het nieuwe papierpakhuis aan de Spiegelstraat eind jaren veertig bouwen, nadat het vorige aan de Waterstraat volledig was verwoest tijdens het bombardement van 14 oktober 1944. In dit ‘nieuwe’ pakhuis is nu het depot van het Regionaal Archief Zutphen gevestigd.

Rondleiding door het depot

Wie meer wil weten over wat er nu gebeurt achter de middeleeuwse gevel en in het voormalige papierpakhuis van Thieme, kan aansluiten bij een van de rondleidingen door het depot. Hier is te zien hoe het Regionaal Archief Zutphen waardevol erfgoed van Zutphen, Brummen en Lochem bewaart en toegankelijk maakt.

Het Regionaal Archief Zutphen, Spiegelstraat 13, is op zaterdag 14 en zondag 15 september open van 12.00 tot 17.00 uur. De toegang is vrij. Voor meer informatie: www.erfgoedcentrumzutphen.nl

Fotografie: Erfgoedcentrum Zutphen