Stedendriehoek
door Elisa De Bruijn
Telefoons zijn tegenwoordig niet meer weg te denken. De brede technologie heeft ons door de jaren heen veel kennis, bereikbaarheid en vermaak gebracht. Een van de bijwerkingen van overmatig telefoongebruik is de verslaving die hieraan gekoppeld zit. Deze verslaving die door de jaren heen is toegenomen, heeft invloed op de fysieke gezondheid en het mentale en sociale welzijn. De vraag is, hoe diep gaat deze verslaving en is er een kans dat deze ooit stopt?
De getroffen generatie die lijdt onder deze overmatige digitale blootstelling, is eigenlijk niet anders gewend. Hierin schuilt dan ook een groot gevaar. De digitale wereld die voor mensen binnen handbereik ligt, heeft de verleiding tot gebruik van de telefoon vergroot en tegelijkertijd ook de verslaving. Apps, zoals sociale media met hun kleurrijke icons en instant messaging, spelen hierbij een grote rol.
Fysieke gevolgen
Het langdurig gebruik van een smartphone leidt, naast verslaving, ook tot fysieke gezondheidsproblemen. Denk hierbij aan slapeloosheid, vermoeidheid, hoofdpijn en nekklachten. De meest voorkomende fysieke klachten zijn echter oogproblemen en concentratievermindering. Het continu van dichtbij staren naar een beeldscherm, zorgt ervoor dat de oogbol zich overmatig inspant om scherp te stellen van een kleine afstand. Wat er uiteindelijk voor zorgt dat het oog niet meer optimaal scherp stelt vanaf een grote afstand. Dit probleem heeft ervoor gezorgd dat kinderen met het gebruik van een bril de laatste jaren enorm is toegenomen.
Mentale gevolgen
De mentale gezondheid wordt door het overmatig gebruik van de smartphone ook enorm aangetast, terwijl dit niet altijd bij iedereen gelijk doordringt, wat nare gevolgen kan hebben voor het mentale welzijn. Hersenen voortdurend blootstellen aan sociale media kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, angst en depressie. Hierbij kan het vergelijken van persoonlijke levens met die van anderen een negatief effect hebben op het zelfbeeld van jongeren. De druk om online ‘bij te blijven’ speelt, naast vergelijkingen met anderen, een ontzettend grote rol die uiteindelijk ook de oorzaak is van verslaving. De continue meldingen zorgen bij het brein dan ook voor constante prikkels, die uiteindelijk een gevoel van stress en ontevredenheid achterlaten met hierbij een verminderde productiviteit. Deze gevoelens zorgen er indirect voor dat het thuislaten of afzijdig laten van het toestel, niet meer mogelijk is. Het checken voor meldingen blijkt oncontroleerbaar.
Sociale isolatie
Daar waar de telefoon deels ook bedoeld is om mensen met elkaar te verbinden, kan de manier van tegenwoordig gebruik ook leiden tot sociale isolatie. Online zijn door de tijd heen vele vriendschappen geschapen, wat ons een nieuwe vorm van verbinden met mensen heeft opgeleverd. Echter kan dit op sociaal vlak ook negatieve gevolgen hebben. Jongeren trekken zich steeds vaker terug in de virtuele wereld, waardoor vriendschappen en connecties in de echte wereld steeds minder aantrekkelijk worden en minder onderhouden worden.
Digitale verandering en balans
Om iets te doen aan deze fysieke en mentale gezondheidsproblemen die ontwikkeld zijn door het overmatig telefoongebruik, zal er een grote stap moeten worden gezet. Vooral jongeren zijn de balans tussen online en offline totaal kwijt. Vandaag de dag spenderen Nederlanders gemiddeld zo’n 5,5 uur op hun smartphone. Het is daarom belangrijk om bewust te zijn van de dagelijkse besteding op onze telefoon en wat voor een effecten dit kan hebben. Bij deze bewustwording kunnen verschillende prioriteiten worden gesteld, zoals het instellen van schermtijdslimiteten, het oppakken en onderhouden van hobby’s, sociale contacten en activiteiten.
Conclusie
Het doorbreken van de jarenlange cyclus van telefoongebruik is hard nodig, maar vergt veel inzicht en bewustwording. Juist daarom is het belangrijk om hierbij stil te staan en jongeren inzicht te geven wat het dagelijkse telefoongebruik voor invloed heeft. Of de telefoonverslaving ooit zal stoppen is op dit moment nog een groot vraagstuk, waar verschillende aspecten een grote rol in spelen op sociaal, educatief en technologisch vlak.
