Stedendriehoek
APELDOORN – Filmen in een land dat wordt overspoeld door natuurrampen, corruptie en extreem geweld is niet gemakkelijk, maar de Haïtiaanse documentairemaker Gessica Généus kreeg het met haar crew voor elkaar. Haar debuut Freda is daarmee één van de zeldzame speelfilms die in het hedendaagse Haïti is opgenomen. Movies that Matter On Tour Apeldoorn draait Freda eenmalig op dinsdag 12 december in Gigant, Nieuwstraat 377.
Je moet als filmmaker toch wel redelijk onverschrokken zijn om je verhaal tussen de protestdemonstraties en gewelddadige schietpartijen door te verfilmen. Filmmaker Gessica Généus is geboren in Port-au-Prince en groeide op in een vergelijkbare buurt als haar hoofdpersoon Freda. Als geen ander begrijpt ze de invloed van de koloniale geschiedenis op de cultuur, de armoede en het geweld in Haïti. “Het geweld is een manier van leven”, aldus Généus. “We zijn al zo lang op onszelf aangewezen. Er was nooit een regering die voor ons zorgde, we hebben altijd voor onszelf moeten zorgen. Dat wil ik met Freda laten zien: dat de mensen van Haïti nog steeds hun leven leiden, hoe gecompliceerd dat ook is.”
Blijven of weggaan
Haïti was decennialang een kolonie van Spanje en Frankrijk en werd na een succesvolle slavenopstand onafhankelijk in 1804. Sindsdien wisselen staatsgrepen en corrupte dictators die vooral zichzelf verrijken, elkaar af. Politie en justitie functioneren slecht, waardoor mensenrechtenschendingen, drugshandel, gewelddadige bendes en ontvoeringen de bevolking blijven teisteren. De internationale gemeenschap dringt wel aan op de opbouw van een rechtsstaat, maar het land heeft weinig democratische ervaring en het proces verloopt zo moeizaam, dat veel jonge Haïtianen (vooral mannen) op zoek gaan naar een beter leven in de Dominicaanse republiek, Chili of de Verenigde Staten. Deze constant aanwezige vraag, blijven of weggaan, speelde ook bij Généus, die nu deels in Frankrijk woont en zes maanden per jaar in Haïti verblijft. “Elke keer als ik in Haïti ben vraag ik mezelf af: wat doe ik hier? Mijn perspectief is radicaal en feministisch. Ik kan niet begrijpen waarom een vrouw bij een man blijft die haar mishandelt. En dat voel ik ook zo over Haïti.” Met Freda schetst Généus dan ook vooral een portret van de vrouwen die in de patriarchale samenleving van Haïti geen kant op kunnen en blijven hopen op een beter leven in een land dat eigenlijk niets te bieden heeft.
Freda
Freda woont met haar moeder, zus en broer in Port-au-Prince. Haar zus hoopt met het bleken van haar huid een rijke echtgenoot aan de haak te slaan; haar broer wijkt uit naar Chili en haar moeder probeert zich staande te houden met een klein straatwinkeltje. Freda studeert antropologie aan de universiteit waar de onbetaalde docenten zelden aanwezig zijn en de studenten met elkaar debatteren over de erfenis van het kolonialisme, de politiek, corruptie, racisme en sociale onrechtvaardigheid. Wanneer haar vriend gewond raakt door een verdwaalde kogel, besluit hij te vertrekken naar de Dominicaanse Republiek. Hij vraagt Freda met hem mee te gaan, maar ze twijfelt of ze haar familie en haar hoop en geloof in de toekomst van haar land moet opgeven.
Filmavond
Freda is op 12 december te zien in Gigant. De filmavond begint om 20.00 uur met een inleiding. Na afloop van de film volgt een nabespreking in de zaal. Tickets zijn te koop bij Gigant, Nieuwstraat 377 in Apeldoorn of online via www.gigant.nl. Ticketprijs CJP: €5,-. Telefonisch reserveren kan ook: 055-5216346.
