Entertainment
APELDOORN – In 2019 werd Martin Luther King van Urban Myth beloond met een Gouden Krekel als beste jeugdvoorstelling van het seizoen. Dit seizoen is de voorstelling opnieuw te zien. Het krachtige thema van ‘gelijke rechten voor iedereen’ is geen simpel verhaal van zwart en wit. Op zondag 23 april is de voorstelling van 16.00 tot 17.00 uur te zien in Theater Orpheus. Reden voor een goed gesprek met artistiek leider Jörgen Tjon A Fong.
Tekst
Waren we maar kinderen gebleven. Bij kinderen doet de huidskleur van de ander er niet toe, kinderen oordelen daar niet op. Bij kinderen draait het alleen om ‘rechtvaardigheid’. Dat raakt Jörgen Tjon A Fong, artistiek leider van Urban Myth en schrijver en regisseur van Martin Luther King, vaak nog het meest. “De iconische figuur Martin Luther King (1929-1968) zegt kinderen en jongeren misschien niet veel meer. Je moet ze de context bieden die volwassenen vaak al hebben. Maar veel woorden hoef ik daar als schrijver niet aan te wijden. Een enkele scène in het begin, dat is voldoende.”
Keuzes maken
Die scène laat de achtjarige Martin Luther King zien als hij met zijn vader een schoenenwinkel wil binnengaan, maar wordt geweigerd omdat hij zwart is. Hij moet door een steegje en dan door een achterdeur. Het is zijn eerste confrontatie met de segregatie: niet veel later moet hij naar school en ziet hij hoe zijn buurjongetjes naar een andere school gaan dan hij. Jörgen: “Dát pakken kinderen direct op. Het grote onrecht dat je vanwege je kleur de deur wordt gewezen, je niet mag doen wat je wilt, niet dezelfde rechten hebt als iedereen.” Het juryrapport voor de Gouden Krekel vatte mooi samen waar Martin Luther King om draait: ‘De strijd om de wereld voor iedereen een goede plek te maken gaat ons allemaal aan. Je kunt niet blijven zitten, je moet keuzes maken, ook nu nog’.
De knal
Jörgen: “De Krekels zijn dan wel jeugdtheaterprijzen, maar Martin Luther King is een voorstelling waar je ook als ouders zónder kinderen naar toe kunt. Alleen al door de muziek die uit die tijd komt; we hebben even vertalingen naar het Nederlands overwogen. In de combinatie met het verhaal zit er zoveel gevoel in die nummers, dat een vertaling misschien wel averechts zou werken.”
De voorstelling begint en eindigt met een knal: het pistoolschot dat Martin Luther King 55 jaar geleden op het balkon van het Lorraine Motel in Memphis fataal werd. In het uur daartussen zien we hoe King zich verzet tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten, maar ook de weerstand die zijn verzet oproept. De voorstelling neemt je mee door het leven van King: de busboycot, de mars naar Washington, zijn befaamde I have a dream-speech.
Er klopt iets niet
Veel lof kreeg Tjon A Fong voor de slimme en sluipende manier waarop hij de rassenscheiding ook in de zaal voelbaar maakt. Ineens duikt een witte regisseur op voor de spelersgroep, die met zijn wensen en besluiten de ongelijkheid aan het licht brengt. Je voelt best dat hier iets niet klopt, maar de aarzeling die je als toeschouwer ervaart maakt duidelijk dat het thema van Martin Luther King nog altijd actueel is. Ongelijkheid en discriminatie zijn geen spoken uit een verleden.
Het zijn ook die thema’s die Urban Myth, opgericht door Tjon A Fong – sinds een jaar ook directeur van De Kleine Komedie te Amsterdam – in de meeste van haar voorstellingen gloedvol op de planken brengt. Ook het veelgeprezen We hadden liefde, we hadden wapens over de burgerrechtenbeweging in het Amerika van de jaren zestig gaat daarover. “Altijd leggen we een stevige link met het heden. Onze samenleving is heftig in beweging, we stellen de vragen wat we hebben geleerd uit dat verleden, wat we ervan kunnen meenemen. Ook bij Martin Luther King ga je je afvragen of hoe je naar je omgeving kijkt nog wel klopt met de werkelijkheid. Aan het einde moet je zelf kiezen aan welke kant je staat.”
Voor meer informatie: www.orpheus.nl
