Stedendriehoek
De Gemeente Voorst heeft Architectenbureau De Twee Snoeken in Den Bosch twee jaar geleden gevraagd om een aantrekkelijk en uniek gemeentehuis te ontwerpen. Een gebouw dat niet zomaar een willekeurig kantoor, maar écht een Huis van de gemeente is. Het bestaande gebouw is begin jaren ’80 door Broekbakema gerealiseerd en voldoet niet meer aan de huidige duurzaamheids- en comforteisen. Omdat het oude gemeentehuis wel een goede, constructieve structuur heeft, is besloten deze betonnen constructie te handhaven. Verder wordt het gebouw helemaal gestript tot het casco en opnieuw opgebouwd.
Projectarchitect Joost Roefs van het Brabantse bureau is enthousiast over de opdracht: “De gemeente Voorst is gelegen in een prachtig natuurgebied tussen de Veluwe en de IJsselvallei. Het gemeentehuis ligt aan de rand van het dorp Twello, op een landgoed dat aan de zuidwestzijde wordt begrensd door de belangrijke verbindingsweg de H.W. Iordesweg en aan de noordoostzijde prachtig uitkijkt over het buitengebied van Twello. Door het gebouw richting deze zijde te openen, maken we optimaal gebruik van deze oriëntatie. Hierdoor wordt er bovendien nauwelijks last ondervonden van opwarming door zoninstraling. Naar de zuidwestzijde is het gebouw juist wat meer gesloten. De entree, die in het bestaande gebouw wat verscholen lag, krijgt een nieuwe positie. Zo ontstaat er een optimale verbinding met het centrum van het dorp en het station.”
De heldere structuur van het bestaande gebouw was een belangrijke aanleiding voor het ontwerp van zowel het interieur als het exterieur, vertelt Roefs. “Aan de binnenzijde wordt de betonstructuur van kolommen en balken in het zicht gelaten en tekent het zich af in met name de wat grotere ruimtes. Door de opdeling in vele kleine kamers wordt de helderheid van die structuur echter niet afleesbaar. Dankzij het naar voren steken van de stabiliteitsschijven is deze structuur aan de buitenzijde wel goed te herkennen. Deze schrijven zorgen in een consistent ritme voor ordening van de gevel en schaalverkleining van het gebouw.”
“In het nieuwe ontwerp zijn we gaan voortborduren op deze mooie structuur. Om een compacter volume te maken wordt het voorplein bebouwd en krijgt het een constructie die precies aansluit op de constructieve lijnen van het oorspronkelijke gebouw. Vanuit de biobased gedachte wordt het gemaakt van hout. Binnenin wordt direct duidelijk welke onderdelen tot de oorspronkelijke constructie behoren en welke nieuw zijn. De bestaande constructie wordt nog meer dan vroeger in het zicht gebracht en de nieuwe indeling wordt volledig afgestemd op de constructielijnen.”
“Vervolgens pakken we het gehele gebouw in met een nieuwe, goed isolerende buitengevel. Hierbij hebben we ervoor gezorgd dat de constructieve structuur ook vanbuiten afleesbaar blijft. Niet zo letterlijk als in het Broekbakema-ontwerp, waarbij de constructie daadwerkelijk buiten staat, maar subtiel en indirect vormen de lijnen en schijven in de gevel een poëtische manifestatie van de achterliggende constructie.”
De gemeente Voorst heeft grote ambities op het gebied van duurzaamheid en wil dat het gemeentehuis hier een toonbeeld van wordt. Roefs knikt: “Uiteraard wordt het gebouw energieneutraal, met zuinige installaties, een goede isolerende schil en zonnepanelen, maar we gaan nóg verder. Zo hebben we ernaar gestreefd om zoveel mogelijk materialen toe te passen die bij de productie ervan CO2 hebben opgevangen in plaats van hebben uitgestoten: zogenoemde biobased materialen. Daarom is onder andere de nieuwe constructie geheel van hout gemaakt. Wat betreft de gevel zijn we aan het onderzoeken of we een heel mooi bouwmateriaal kunnen toepassen dat in Nederland nog niet op deze schaal is toegepast: kalkhennep. Dit biobased materiaal heeft verschillende voordelen. De hennep groeit in negentig dagen, neemt dan veel CO2 op en werkt tegelijkertijd als grondverbeteraar op de akker. Het materiaal isoleert erg goed, maar is daarnaast ook dampopen en vochtregulerend. Dit heeft een nivellerend effect op de binnentemperatuur, waardoor er in het gebouw minder verwarmd en gekoeld hoeft te worden. Dit materiaal zorgt dus voor een aangenaam en gezond binnenklimaat.”
“De gemeente Voorst heeft ons het vertrouwen gegeven om de ontwerpopgave volledig op ons te nemen, een zogenoemde ‘total engineering-opgave’. De Twee Snoeken verzorgt het exterieur- en interieurontwerp, het projectmanagement en de technische uitwerking. Daarnaast vallen alle andere adviseurs onder onze verantwoordelijkheid en worden zij door ons aangestuurd. Wij kijken niet alleen naar de gebouwelijke opgave, maar adviseren en begeleiden de gemeente ook in het vernieuwen van hun werk- en dienstverleningsconcept.”
Deze maand een jaar geleden is de afbraak van het oude gemeentehuis begonnen. Volgens de planning zal de bouw eind 2021, begin 2022 klaar zijn. In maart volgend jaar hoopt de gemeente het nieuwe gebouw in gebruik te nemen. Voor deze duurzame renovatie is een taakstellend krediet van 15,3 miljoen euro beschikbaar gesteld.
