Stedendriehoek
Foto: Floor van de Waterbeemd
Kringloopwinkels zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Vrijwel elke tweedehandswinkel heeft tegenwoordig Kringloopwinkel op de gevel staan. Maar hoe is dat zo ontstaan?
Bloei van de welvaart zorgde in de jaren ‘60 en ‘70 voor een explosieve groei van de consumptie en daarmee ook van de hoeveelheid afval. Schaalvergroting, opkomende globalisering en toenemende milieuproblemen brachten bij veel jongeren het besef dat ze ”iets moesten doen” aan de verbetering van het milieu. Werkloosheid gaf mede de ruimte voor de opkomst van talloze idealistische projecten en organisaties. Eind 1980 zaten vijf jongeren in het dorp Dieren bij elkaar. Voor hen lag de nota “De Kringloopwinkel”, geschreven door het Gewest Twente. In deze nota werd het idee van buurtwinkels voor nog bruikbare spullen en materialen beschreven. Voor de jongelui was dit het startpunt om echt iets te doen met hun idealen. Stichting Link werd opgericht en er werd een pand gevonden aan de Spoorstraat. Met een kleine subsidie van de gemeente Rheden werd op 7 maart 1981 Kringloopwinkel ‘t Pakhuis in Dieren door de wethouder geopend.
Vanaf de start was meteen duidelijk dat de kringloopwinkel voorzag in een behoefte. Aanbod van bruikbare spullen was er meteen en in grote hoeveelheden. Na veel media-aandacht van regionale en landelijke kranten, radio en televisie kwamen vele initiatiefgroepjes kijken hoe zij een kringloopwinkel konden beginnen.
In de jaren ‘80 hadden kringloopwinkels een voortrekkersrol. Recycling op grote schaal beperkte zich nog tot glasbakken. Kringloopwinkels haalden de ouderwetse schillenboer weer van stal. Zo ook in Dieren, totdat jaren later de gemeentelijke reinigingsdienst startte met GFT inzameling. Kringloopwinkels begonnen overal met inzamelingen van textiel, oud papier en oude metalen. Ze bedachten ingenieuze inzamelsystemen en –voertuigen, waarmee integraal huis-aan-huis zoveel mogelijk bruikbare spullen en gescheiden nog bruikbare materialen konden worden opgehaald. Ook werd de inname van klein chemisch afvalt niet geschuwd.
Het aantal kringloopwinkels in Nederland nam toe en daarmee groeide ook de wens naar meer onderling overleg. In deze tijd ontdekten veel particuliere tweedehandswinkels dat de naam Kringloopwinkel ook op hén goed kon afstralen en dus klanten trok. De naam Kringloopwinkel werd dan ook nooit als beschermde naam gedeponeerd. Tegenwoordig staat “de kringloop” dan ook voor “een tweedehandswinkel”. Maar de kringloopwinkels die met gemeentes samenwerken aan de inzameling van gescheiden afvalstromen wilden zich graag daarvan blijvend onderscheiden.
Allemaal redenen voor de oprichting van een eigen branchevereniging. Kringloopwinkels zijn in deze tijd op weg om kringloopbedrijven te worden. Op 24 juni 1994 werd de BKN opgericht: de Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland. De meeste professioneel opererende kringloopbedrijven hebben zich bij de BKN aangesloten en voeren onder het motto “100% Kringloop” inmiddels een eigen keurmerk: Keurmerk Kringloopbedrijven.
Stichting Link, inmiddels een tweede begonnen in Doesburg, zocht naar uitbreidingsmogelijkheden. Dit bracht de stichting in gesprek met ARA NV en het resulteerde uiteindelijk in maart 1999 tot de oprichting van 2Switch, met ARA en Stichting Link als aandeelhouders. Door het starten van nieuwe winkels en een aantal overnames groeide 2Switch in de jaren daarna uit tot één van de grotere kringloopbedrijven van Nederland.
Sinds 2018 is 2Switch weer een stichting en herbergt inmiddels 11 winkels in het midden en oosten van het land, waar meer dan 700 mensen werkzaam zijn. De winkel in Dieren, nu aan de Spankerenseweg, maakt nog steeds daarvan onderdeel uit. Ook ARA, inmiddels opgenomen in SUEZ, is nog steeds een samenwerkingspartner en nauw betrokken middels de Raad van Toezicht.
Een van de oprichters van Stichting Link was Ruud Schmidt. Destijds een jonge student en nu bijna gepensioneerd. Vanuit Stichting Link stond hij ook aan de basis van 2Switch, waar hij nu nog steeds werkzaam is.
