Stedendriehoek
De gemeente Apeldoorn heeft begin dit jaar de ambitie uitgesproken om kunst in de openbare ruimte prominenter op de kaart te zetten. “Er was al veel kunst in de openbare ruimte, maar er is verandering nodig”, vertelde wethouder Detlev Cziesso destijds. “Met als voornaamste doel de inwoners te laten genieten van de kunst in de openbare ruimte. Daarom ook mogen zij meebeslissen over welk kunstwerk bij hen ‘voor de deur’ komt te staan.”
Wethouder Detlev Cziesso (Foto: Gerhard Witteveen)
“En heel belangrijk: anders dan in het verleden gaat het niet meer puur om een kunstwerk op een sokkel met een plaquette”, vervolgt Cziesso. “De kunst in de openbare ruimte moet gaan leven. Dat betekent dat er kinderen op en omheen mogen spelen en dat je er als volwassene rustig kunt zitten. Het is de bedoeling dat er nieuwe kunstwerken komen die de kwaliteit van leefbaarheid in de stad verhogen.”
De gemeente heeft voor dit project de samenwerking opgezocht met onder andere ACEC. “Zij hebben veel expertise als het gaat om kunst in de openbare ruimte. Daarnaast spelen dus de bewoners een belangrijke rol in dit concept, alsook de lokale ondernemers. Immers, het beoogde kunstwerk moet integraal opgaan in de omgeving. Een kunstwerk in de binnenstad, waar zoveel mensen dagelijks mee worden geconfronteerd, vraagt een andere benadering dan een kunstwerk in een kleinere wijk of een stadsdeel. De Zwevende Maagden in wijk De Maten is een voorbeeld van een kunstwerk dat je niet snel in het centrum plaatst, maar voor zo’n wijk een belangrijke toevoeging is.” Precies dit kunstwerk heeft ook een speciaal plekje in het hart van de cultuurwethouder: “Ik heb zelfs een prachtige foto hiervan in mijn achtertuin!”
Sommige kunstwerken hebben door de jaren heen de tongen losgemaakt binnen Apeldoorn. De wethouder lacht: “En dat is ook goed. Immers, kunst moet bij de kijkers gevoelens losmaken, positief of negatief, dat hoort erbij. Neem bijvoorbeeld het beeld De Naakte Vrouw, 25 jaar geleden geplaatst bij de Kamer van Koophandel aan de Stationsstraat. Na een verhuizing vorig jaar naar Emmen is het juist vorige week weer teruggekeerd in Apeldoorn, in de Grifthof. Ook dit type kunstwerken kun je niet zomaar overal plaatsen. Daarom gaan we zo graag in overleg met de omwonenden; het gaat er namelijk niet om wat ík mooi vind op een bepaalde plek, dat is totaal niet relevant, maar wat zíj mooi vinden én naadloos aansluit bij het landschap. We creëren hiermee ook meteen betrokkenheid van een steeds wisselende groep.”
Het jaar 2020 stond in heel Nederland, en zeker ook in Apeldoorn, in het teken van 75 jaar vrijheid. In dat kader kwam er een kunstwerk aan de Paslaan met de naam De Boom der Vrijheid. Het kunstwerk is een aluminium constructie op het pand van de hoek Paslaan/Hoofdstraat, boven de nieuwe overdekte fietsenstalling – het voormalige Kijkshop-pand. Cziesso: “Het is spijtig dat vooral in de media negatieve geluiden waren te bespeuren over dit kunstwerk, zoals dat ook gold voor de zeer recent geplaatste kunstwerken De Notenkrakerrrr in de Museumpassage en De Matenpoort bij de Matenpoort/Kanaal Zuid. Dan hoor en lees ik die negatieve reacties in de media en die staan dan zo haaks op de geluiden die ik opvang vanuit de inwoners. Ik was er persoonlijk getuige van dat langsfietsende mensen hun bewondering voor genoemde kunstwerken uitten. Een stelletje dat even bij een kunstwerk plaatsnam en foto’s maakte. Mensen worden er gewoon ook heel blij van.”
Apeldoorn heeft recht op kunst die een omgeving echt ‘af’ maakt, zegt Cziesso. “Kunst verhoogt de kwaliteit van de beleving van de stad. Een mooi ingerichte binnenstad is erg prettig en daar speelt kunst een rol bij. Kunst maakt de beleving van een stad mooier. Apeldoorn is al een groot openluchtmuseum, maar dat blijft soms onopgemerkt. Soms wandel of fiets je langs een kunstwerk en besef je niet eens meer dat het kunst is. Maar ik ben er blij mee en ook trots op. Immers, kunst bevordert het welzijn van onze burgers en daarvoor zitten wij als gemeente hier: voor het welbevinden van de Apeldoorners.”
