Stedendriehoek
Bert Hermelink (66): “Geluk is niet maakbaar, maar een kwestie van geluk hebben.”
DEVENTER – Begin deze maand vierde Bert Hermelink alweer zijn 66e verjaardag. Je zou het hem niet geven; hij oogt nog net zo ‘jonge hond’-achtig en energiek als in de beginjaren 80, toen hij als toetsenist en belangrijkste componist van Toontje Lager furore maakte met hits als Stiekem Gedanst, Net als in de film en Zoveel te doen.
Er is sindsdien op muzikaal gebied veel gebeurd met de sympathieke Deventenaar. Hij speelde mee op en produceerde albums van bevriende artiesten en bracht in 2013 zijn eerste soloalbum ‘Daarom’ uit. Maar het verlangen om weer deel uit te maken van een band en alle dynamiek die daarmee samenhangt, bleef aan Hermelink knagen. En dus verschijnt op zondag 10 mei het eerste album, Lopende Zaken, van zijn nieuwe collectief Plan D. En ja, de D staat voor Deventer. De cd-presentatie met miniconcert vindt die dag plaats in De Hip op de Brink. Het begint om 15.30 uur en de toegang is vrij.
“Ik ben nog steeds enorm blij met ‘Daarom’. Zeker het titelnummer behoort nog tot mijn favoriete composities. De pers was ook positief, al klonken hier en daar wel kritische geluiden. De liedjes waren mooi, zo werd geschreven, maar té rustig. Vele critici, wellicht oude fans van Toontje Lager, misten de dynamiek. Daar kon ik me wel in vinden”, glimlacht Hermelink. Hij geeft vervolgens grif toe dat hij zelf het ‘bandgeluid’ ook wel miste. “Weer lekker aan de gang op piano en orgel. En de nieuwe muziek met Plan D is ook geschikter om live op een podium te brengen.”
Voor zijn kersverse ensemble verzamelde hij musici om zich heen met wie hij nooit eerder had samengespeeld: zangeres Kim Wisselink-Pol, haar man én drummer Thijs Wisselink, bassist Koos Lonis en gitarist Reggy Langkun. “Twee jaar geleden zijn we voor het eerst gaan repeteren; Kim is toen ook gestart met het inzingen van mijn liedjes en gaandeweg dat proces ondervind je welke songs wél bij haar en haar stem passen en welke niet. Omdat ik uitsluitend in het Nederlands schrijf, is de klank van de teksten enorm belangrijk. En uit een vrouwenmond klinkt het natuurlijk alweer heel anders dan uit die van mij.”
Kleine emoties
Bert Hermelink stopt graag emotie in zijn liedjes, maar schuwt ‘het grote gebaar’ waar bijvoorbeeld Marco Borsato mee koketteert. “Ik dring de luisteraar geen sentimenten op, iedereen mag er zelf uithalen wat op hem of haar van toepassing is. De emotie moet in mijn optiek klein en toegankelijk blijven. Bijvoorbeeld het nummer ‘Wat is het stil in huis’ is multi-interpretabel. Het kan slaan op een scheiding, op een overlijden, van alles.” De nieuwe plaat telt elf liedjes, pure pop. “Met mijn verleden ook als cabaretier ligt het ‘gevaar’ van kleinkunstteksten op de loer, maar het zijn uiteindelijk allemaal echte popliedjes geworden.”
Nee, de teksten van Hermelink gaan niet over actuele (wereld)problemen. Heeft hij nooit gedaan. Bewust niet. Met ‘Viel die maar’ uit de Toontje Lager-tijd kwam hij hier nog het dichtst bij, omdat beginjaren 80 de Koude Oorlog en de dreiging van de bom het wereldnieuws beheersten. Dat acute gevaar is anno 2020 geweken, maar omdat de bom zelf niet met naam wordt genoemd, heeft ook dit liedje in de huidige tijd niets aan zeggingskracht ingeboet. Tegenwoordig schrijft de bevlogen zestiger nochtans liever een nummer als ‘Iemand zijn’. “Gegrepen als ik ben door mensen die op straat leven. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Want dat is echt geen keuze hoor, wat helaas toch veel mensen denken. Geluk is niet maakbaar, maar een kwestie van geluk hebben. Ik voel compassie met deze mensen en schrijf dat dan graag op.”
En natuurlijk ‘ontkomt’ ook Hermelink in zijn teksten niet aan universele thema’s. “Ik ben een geboren optimist, maar schrijf vaak over onvervulde verlangens. Dat is immers van alle tijden. De kunst is dan om niet te veel in herhaling te vallen, zowel qua woorden als thematiek. Dat betekent dus: veel schaven aan de teksten. En dat levert soms weer nieuwe woorden op, zoals bijvoorbeeld ‘lanterfantenfase’.” Onvervulde verlangens, wellicht iedereen heeft ze, ook Hermelink zelf, al is de toetsenist en componist inmiddels alweer dertig jaar gelukkig met zijn vriendin Carla. “Maar pas sinds kort ben ik heel tevreden met mijn leven; ik was altijd op zoek, al wist ik niet waarnaar.” In elk geval niet meer naar een hit zoals in de gloriedagen van Toontje Lager. “Het ‘maakproces’ geeft me net zo veel voldoening. Het is ook fijn om nu muziek te maken met jongere mensen, al speelt leeftijd geen rol als je samen musiceert.”
Trots
Alweer veertig jaar timmert Hermelink stevig aan de weg in Nederland Muziekland. Er zijn in die vier decennia talloze composities uit zijn hoofd en vingers ontsproten. Zijn er nog nummers waar hij in het bijzonder trots op is? Hij knikt bescheiden. “Daarom, van mijn soloplaat en van Toontje Lager onder andere ‘Vroeg of laat’ en zeker ook ‘Stiekem Gedanst’: dat was een eigen ervaringsverhaal en schreef ik in één uur. Ik ben blij dat ik met Plan D weer achter de piano en elektrische piano sta en zit. Momenteel ben ik druk bezig met het werken aan mijn vaardigheden op het hammondorgel, geïnspireerd door de Australische muzikant Lachy Doley. Even geen synthesizer meer, heerlijk. De nieuwe muziek op Lopende Zaken is een interessante mix van blues, soul en country, een totaal ander geluid dan men van mij gewend is. Even weg uit die comfortzone, het voelt goed. En het houdt mij ook scherp en gedreven om voorlopig nog even lekker door te gaan met componeren en musiceren. Ik ben nog lang niet klaar!”
