Stedendriehoek
DEVENTER – Sinds het Open Monumentenweekend kijken tijdelijk 12 heiligen vanaf de nissen in de gevel van de Lebuïnuskerk uit over het Grote Kerkhof. Vijf kunstenaars hebben een nieuwe, hedendaagse invulling gegeven aan deze nissen. Daarbij lieten zij zich inspireren door vondsten van heiligenbeelden uit de bodem van Deventer.
De nieuwe beelden zijn divers in materiaal en betekenis: van een uitvoering als in een pop-up boek tot een klassiek beeld van gasbeton. En van een nieuwe heilige Isala tot een alom bekende heilige zoals Franciscus. Het project is een bijzondere samenwerking tussen Archeologie Deventer, Kunstenlab en VONDST, de pioniersplek van de Lebuïnuskerk. De beelden zijn te zien tot en met 16 oktober.
Het project ‘Begraven Heiligen en Nieuwe Iconen’ haakt aan bij het thema van het Open Monumentenweekend 2016: ‘Iconen en Symbolen’. De gevels van gotische kerken zoals de Lebuïnuskerk boden ooit plaats aan honderden beelden van heiligen. Als gevolg van de reformatie zijn de nissen van de meeste kerken leeg gebleven of leeggemaakt. Anno Dijkstra, Anne-Marie van Sprang en de Deventer kunstenaars Hellen Abma, Floor Coolsma en Károly Szekeres lieten zich inspireren door opgegraven pijpaarden heiligenbeeldjes uit de bodem van Deventer. De kunstenaars geven deze heiligen nieuwe symbolen of betekenissen mee die de hedendaagse bezoeker begrijpt, of creëren zelfs een nieuwe heilige met eigen symbolen.
Anno Dijkstra heeft zich voor deze opdracht laten leiden door religieuze oervormen die hij terugziet in de fotografie die ons dagelijks omringt. In die foto’s lijkt – ondanks de vaak alledaagse, seculiere zaken die ze afbeelden – toch een transcendente laag te zitten. Alsof de foto onbewust een behoefte blootlegt en een denken over krachten die de normale commercie liever niet benoemt. Symbool staat een beeld van een winkelende vrouw met tassen; verbeeldt ze hebzucht of is het een engel?
Anne-Marie van Sprang werd geïnspireerd door de in Deventer steeds aanwezige IJssel en verbeeldt naast twee bestaande heiligen die een relatie met water hebben, Christoffel en Ursula, de nieuwe heilige Isala: zij verbindt mensen en geeft positieve energie door. In de drie werken van Hellen Abma komen persoonlijke fascinaties voor het geloof terug; zij creëerde een bijzondere heilige voor de ongelovigen: de heilige Thomassini. Floor Coolsma laat de dieren die als symbolen van verschillende heiligen gebruikt worden, terugkomen in haar beelden. Károly Szekeres koos voor het verbeelden van Anna te Drieën.
Archeologie Deventer inventariseert de gevonden heiligenbeeldjes in Deventer en maakt een selectie van de vijftien meest tot de verbeelding sprekende heiligen. Deze vondsten zijn gepresenteerd op de website www.heiligen.deventer.nl. Deze pagina kan ook in de stad zelf op smartphone worden bekeken. De originele vondsten worden getoond in een kleine expositie in de Waag.
